Wielką zasługą Instytutu Historycznego im. gen. Sikorskiego w Londynie jest wydanie zbioru dokumentów dotyczących stosunków polsko-sowieckich w latach 1939-1943*). Wiele z nich ogłoszono po raz pierwszy. Ale choć teraz dopiero znalazły się w pełnym świetle dziennym, były w znacznej mierze znane w ściślejszych kołach politycznych.…
Marx o Polsce
Wygląda to dziwacznie – ale do Marxa można zastosować bez większego błędu określenie – pisarz nieznany. Napisał Marx wiele prac, które są przełożone na wszystkie języki i wciąż na nowo wydawane. Ale napisał także mnóstwo artykułów, porozsypywanych po pismach europejskich i amerykańskich w sprawach bieżących,…
Nie było kłopotu z Polakami
Dokumenty dotyczące polityki polskiej w dobie wojny nie zostały dotąd w pełni ujawnione, dlatego każdy głos uczestnika wydarzeń omawianych przeze mnie w artykule „W dziesięciolecie” („Wiadomości”, nr 465) jest cenny; tym cenniejszy jeśli ów uczestnik jest jednocześnie znakomitym historykiem, jak gen. Marian Kukiel (por. „Wiadomości”,…
Spotkania z komunistami
Wspomnienie gen. Mariana Kukiela o Radku z okresu wczesnej młodości w liście do „Wiadomości” (nr 665) odświeżyło w mojej pamięci kilka moich własnych zetknięć się z komunistami, w różnych czasach. Te zetknięcia nie były dramatyczne. Nigdy nie byłem w Rosji i nigdy nie miałem do…
Przewrót warszawski
Mowa Gomułki po objęciu urzędu pierwszego sekretarza partii komunistycznej, czyli po przejęciu władzy nad Krajem, była ciężkim oskarżeniem całego minionego dziesięciolecia rządów komunistycznych w Polsce. Czyny Gomułki, które potem nastąpiły, jak usunięcie Rokossowskiego, umożliwienie powrotu na stolicę arcybiskupią X. prymasa Wyszyńskiego, umorzenie oskarżenia przeciwko aresztowanym…
Jak zdradzono Polskę
W korespondencji Stalina z Churchillem i Rooseveltem, ogłoszonej przez Sowiety*), sprawa Polski zajmuje więcej miejsca od wszystkich innych. Błędem byłoby wszakże wysnuwać stąd wniosek ze wywołała ona najwięcej sporów między Anglosasami a Stalinem. Z przebiegu korespondencji widać raczej że Wielka Brytania i Stany Zjednoczone zdecydowane…
Dobrzy Niemcy
Sytuacja dobrych Niemców po drugiej wojnie światowej jest trudniejsza niż była po pierwszej. Hitler wyniszczył materiał ludzki, z którego ta odmiana polityczna może powstawać. Ukształtował jednolity naród samych złych Niemców. Ten naród wraz z nim prowadził wojnę i wraz z nim ją przegrał. Wysoką koniunkturę…
Stachanowiec na wygnaniu
„Wielka Pokusa czyli dramat intelektualistów w demokracjach ludowych” – pod takim tytułem Czesław Miłosz ogłosił imaginacyjny wizerunek duchowego rozwoju intelektualisty w dzisiejszej Polsce. Ma to być obraz obiektywny, sama prawda. Miłosz nie wypowiada jakoby swojego sądu o sprawach, o których pisze. Z doboru faktów i…
Jałtański rozdział pamiętników Churchilla
Z niejakim zaciekawieniem oczekiwano w kołach polskich ukazania się tej części pamiętników wojennych Churchilla, w której znajdzie się relacja z konferencji jałtańskiej. W szczególności zadawano sobie pytanie, jak po ośmiu latach, w zmienionej sytuacji politycznej, premier brytyjski opisze swoją rolę na tej konferencji. Jeżeli idzie…
Przyczyny upadku Francji
Upadek Francji zastał nas moralnie nieprzygotowanych. Zbyt świeża była pamięć Wersalu, epopea Verdun i wizja Clemenceau. Prąca naprzód żelazna ściana czołgów marszałka Brauchitscha powinna była w naszem rozumieniu rozbić się, jeżeli nie o linję Maginot, to o jakiś nie dający się wytłumaczyć, ale potrzebny, a…
