Profesorowi Marjanowi Zdziechowskiemu, autorowi dzieła o Napoleonie III-cim, poświęcone. Motto: „Każda epoka potrzebuje wielkich nazwisk; jeżeli ich brak, wtedy je wymyśla.” Helwecjusz. Obchodził niedawno jubileusz, pięćdziesięciolecia urodzin swoich, zatem jest jeszcze stosunkowo młody. W galerji tych nowego typu „regentów”, rekrutujących się z hersztów, w galerji…
Masoneria współczesna w perspektywie przełomów dziejowych
Ostatnie dwieście lat Na wstępie do książki mojej pt. „Źródło rozbioru Polski” pozwoliłem sobie zacytować dłuższy wyjątek z pomnikowej (i częściowo przetłumaczonej już w rękopisie na język polski) książki autorki angielskiej, p. Nesty Webster o „Związkach tajnych i stowarzyszeniach wywrotowych”. Brzmi on: „Tajna historia Europy…
Podwójny cud Wisły
W roku obecnym, w dniu 15 sierpnia obchodzimy dziesięciolecie bitwy pod Warszawą, tego naprawdę wspaniałego zwycięstwa, które rozpoczęło łańcuch naszych odwetowych triumfów w wojnie z Sowietami i ocaliło poważnie zagrożoną niepodległość, świeżo uzyskaną. Świętując święto zwycięstwa militarnego, może i przeoczymy, że w dacie tej święcić…
Niemcy – od wschodu
O Niemcach w zachodnich województwach Polski mówi się i pisze wiele. Każdy opis z ich tutaj życia, nawet notatka, wiadomostka podana w prasie ma pilnych czytelników. Tym pilniejszych, że chowających świeżo w pamięci rolę innych Niemców, w krajach ostatnio zagrabionych, że pamiętających rękę ich w…
Nauka a polityka
Biorącemu udział w życiu społecznem czy politycznem chodzi o osiągnięcie pewnego, szczególnego, praktycznego celu w tym niedługim i nieobszernym wycinku życia zbiorowego, jaki musi się zmieścić w danej kadencji sejmowej, w akcji pewnej organizacji, w zabiegach pewnej grupy działaczy, obliczonych na pewien czas. Wszelka czynność…
„Samogon”
Malkontenci, narzekający na powszechny zastój w przemyśle i handlu, nie mają racji – istnieje bowiem dziedzina przemysłu, prosperująca świetnie naprzekór wszelkim narzekaniom, mianowicie: potajemne gorzelnictwo. Anonimowy ów przemysł prosperuje tem lepiej, im bardziej pogłębia się kryzys gospodarczy. Jest to zrozumiałe, gdy się zważy, iż w…
Fordyzm
W styczniu br. pojawił się na rynku amerykańskim nowy model samochodu Forda. Historja tego wozu jest swego rodzaju fenomenem rozwoju przemysłu. Odzwierciadla ona doskonale politykę przemysłową i socjalną wielkiego kapitana przemysłu amerykańskiego: Henry Ford’ a, jest walnem i wielkiem zwycięstwem jego zasad, ostatniem słowem „Fordyzmu”.…
Widmo odwetu
Minie niebawem lat dziesięć od chwili, kiedy traktat wersalski z 28 czerwca 1919 roku zamknął okres wielkiej wojny, tworząc nowy terytorjalny status quo w Europie i powołując do życia Ligę Narodów celem utrzymania i zachowania pokoju światowego. Starano się przytem oprzeć stosunek między państwami na…
Nieznany list Cyprjana Norwida
Wyjazd Norwida do Ameryki, przedsięwzięty i dokonany znagła (pod koniec 1852 r.) jako pewnego rodzaju ucieczka przed dolegliwością i rozpaczą życia, okazał się rychło chybiony w skutkach; nie przyniósł ani życiu poety – poprawy, ani sercu – ukojenia. Po niespodzianej a dokuczliwej chorobie jął poeta…
Psychologja komunizmu
Czyta się telegram: „Na ulicach w Moskwie strzelano do ludu”. Czyta się drugi: (5 luty, Kurjer Warszawski) „Przed kilku dniami korespondent nasz podał wiadomość o samobójstwie znanego sjonisty Hersza Lizonera, zesłanego przez władze sowieckie do Narymskiego kraju. Obecnie w Moskwie rozpowszechniany jest w odbitkach hektografowanych…
List urwisa do ojca z przed 1800 lat
Suche piaski Egiptu zachowały zabytki, które nietylko dla egiptologa posiadają swe znaczenie. – Znajdziemy w nich skarby mogące rozradować serce humanisty. – Wszakżeż od czasów podbojów Aleksandra Wielkiego świat cały ówczesny stanął otworem dla wpływów kultury greckiej, a głównem jej ogniskiem stała się stolica Ptolemeuszów…
Wrażenia z pobytu w Ameryce
IV. Wieś i ferma
Wielki obszar Stanów Zjednoczonych oraz Kanady, gdzie także skierowała się nasza wycieczka, posiada różne strefy klimatyczne i w ogólności różne warunki naturalne, do których stosować się musi rolnictwo i gospodarcze życie wiejskie. Nierówna gęstość zaludnienia, występująca w jaskrawej różnicy między Zachodem i Wschodem, różny poziom…
Wrażenia z pobytu w Ameryce
III. Kultura miast
Zwiedzam miasta amerykańskie i nasuwa mi się najdalsze jakie może być porównanie z miastem włoskiem. Miasto włoskie, jak wiemy, jest naogół zaniedbane, rozleniwione, nie przez wrodzone lenistwo mieszkańców, lecz przez niechęć do wysiłku, jeśli on daje mniejszą, niż far niente satysfakcję. Far niente – czyż…
Wrażenia z pobytu w Ameryce
II. Organizacja naukowa
Naród amerykański, chce w młodem pokoleniu wyplenić uczucie wdzięczności dla kogokolwiek, aby nie ciążyło krępującą sugestją. Zapomina jednak, że postępuje wbrew własnej naturze i że nikt nie wymaże z historji jego słów: „Lafayette nous voila!” To gwałtowne wzięcie za łeb natury prowadzi tych śmiejących się…
Wrażenia z pobytu w Ameryce
I. Kultura ogólna
Przybyłam do Ameryki dnia 10. 6. 1927 r. w charakterze delegatki polskiego Ministerjum Rolnictwa oraz Instytutu Pasteura na międzynarodowy Kongres gleboznawczy, mający odbyć się w Waszyngtonie. Paru uczestników zjazdu, którzy posiadali paszporty dyplomatyczne, przeszli tak jak wszyscy inni przez rewizję celną i przez formalności towarzyszące…
Na zgliszczach
W obrębie Rzeszy niemieckiej żyje prawie miljon Polaków. Mimo trwającej obecnie t. zw. przyjaźni polsko-niemieckiej – Polaków mieszkających w Niemczech wynaradawia się wszystkiemi możliwemi sposobami. Szczególnie groźnie przedstawia się stan polskości na Śląsku Opolskim. Sprawę tę omawia artykuł St. Wasylewskiego. Wincenty Pol objechawszy już całą…
Czechosłowacja z bliska
(Korespondencja własna „Tęczy”) W PRADZE Przebiegłem wzdłuż i wszerz państwo czechosłowackie. Wędrówkę swą rozpocząłem od jego stolicy – Pragi. Z gwarnego „Ambasadora”, pełnego dziennikarzy różnej narodowości, którym przewodzi król reporterów, mały, pulchny, rudawy żydek, Knickerbocker, wychodzę na ulicę. W blasku czerwcowego słońca miasto nabiera cech…
Kaci Polski o Polkach
(Przyczynek do roli kobiet polskich w powstaniach) Wertując zlekka dzieje powstania styczniowego, miałem w ręku jedną po drugiej trzy monografje Murawjowskich popleczników: 1) gen. A. Cyłowa „Sbornik rasporziażenij grafu Murawjowu po usmirieniju polskago miatieża”, 2) I. A. Nikotina „Zapiski 1857-1865 goda”, 3) A. Miłowidowa „Diejatielnost…
Komunizm a Polska
Pedagogja, powiedział głęboki myśliciel współczesny, X. Laberthonniere nie jest tylko nauką, ona jest przede wszystkiem apostolstwem – (Theorie de l’education), Paris (Bloud) 1923) – apostolstwem, którego potrzebę czuję duszą całą i wraz ze mną czuje to każdy, kto zdał sobie sprawę z tego, że weszliśmy…
Obraz życia domowego panien wysokiego rodu z XV wieku
Następujący fragment wyjęty jest z dawnego rękopisu znalezionego w bibljotece w Drummond-Kastel w Anglji i tłumaczony w starych drukach na język polski. Przedstawia nam w sposób dziennika, opis całodziennych zajęć Elżbiety Woodwille wysokiego rodu Angielki, córki Jacobiny z Luxemburga, księżnej Bedford i Ryszarda Woodwill. Elżbietę,…
Kulisy rewolucji francuskiej
Przygotwuje się we Francji uroczysty obchód 150-lecia zburzenia Bastylii. Jako impresario tych fêtes du peuple wysuwa się na czoło Jean Zay, minister oświecenia publicznego, rodak b. premiera Leona Bluma. Z tej okazji trudno nie przyznać racji publicyście „Merkuryusza Polskiego” p. Z., który pisze (w nrze…
Z niedyskretną wizytą u wielkich ludzi
Każdy z nas ma jakieś przyzwyczajenie, z którego najczęściej wcale nawet sobie nie zdaje sprawy. Zwłaszcza pracownicy umysłowi posiadają pewne charakterystyczne nawyknienia, które możnaby nazwać ceremonjałem pracy, bez spełnienia których dany osobnik bardzo się źle czuć będzie. Specjalny ceremonjał pracy urabiają sobie zwykle pisarze i…
Inż. Leonardo da Vinci
Przedziwne koleje życia, jakie było udziałem Leonarda da Vinci, jako też jego nawskroś odrębna umysłowość, odcinają go z ogromną wyrazistością od jego otoczenia. Po Leonardzie jako artyście nie pozostało prawie nic, prócz Mony Lizy i Ostatniej Wieczerzy. Wszystko, co tylko jego wszechstronny genjusz wytworzył, zniszczało,…
„Dykcjonarz Jeografii” sprzed 127 laty
Pan Wilhelm Bogumił Korn, księgarz wrocławski, z wielką troską krzątał się dokoła nowego nakładu swoich wydawnictw na Polskę. Był rok 1812. Cała młódź z Księstwa Warszawskiego pociągnęła za „bogiem wojny” na Moskwę, skąd niepomyślne dochodziły wieści. Przyszłość ukazywała się w ciemnych kolorach – i nic…
Prasa żydowska w Polsce
We współczesnych stosunkach politycznych i społecznych odgrywa, jak wiadomo, bardzo ważną rolę prasa, która tym sposobem staje się wskaźnikiem rozwoju danego narodu. Wśród długiej listy czasopism mniejszościowych, wydawanych w Polsce, pokaźne miejsce zajmuje prasa żydowska, licząca w chwili obecnej 122 organy 1), z czego 91…
