Ustawą z 1 czerwca 1922 r. wprowadzono w Polsce pełny monopol tytoniowy, nawiązując w ten sposób do dawnych tradycyj, zarówno bowiem przed rozbiorami (1776 – 1795) jak w Księstwie Warszawskiem i Królestwie Polskiem (1812 – 1860) w opodatkowaniu tytoniu trzymano się systemu monopolowego. Brak jednak…
Jak się pisze historję spółczesną?
Wbrew głosom pewnego gatunku agnostyków, którzy poznanie historyczne najbliższej przeszłości uważają za przedwczesne i niemożliwe, wykazywaliśmy niedawno*), że t. zwaną historję spółczesną badać można i trzeba, że trudności związane z takiem badaniem są tylko względnie większe, niż przy badaniu epok odleglejszych, że prób takich nie…
Obcy o Polsce
Podróż do Polski. (Reise in Polen von Alfred Döblin 1926, 366 str. S. Fischer Verlag, Berlin). Książka nie pozbawiona znaczenia dla uważnego czytelnika, aczkolwiek więcej charakterystyczna nawet, niż udokumentowana i wyargumentowana. Możnaby mniemać, że chwilami autor pisać chciał obszerny feljeton, w którym jak wiadomo pewne…
Autonomja Śląska
Autonomja województwa śląskiego jest w ustroju Polski anarchonizmem, który należy usunąć w możliwie najbliższej przyszłości. Tworzy ona w Rzeczypospolitej dualizm polityczno-państwowy, robiąc z województwa śląskiego republikę w republice, przynosząc przez to Państwu raczej wiele szkód, niż korzyści. Dziś gdy sprawa reformy ustroju Rzplitej wogóle stała…
Jak wyglądają miasta polskie
Poznań najczyściejszem miastem. – Brukowanie ulic zasadą. – Wygodna komunikacja przyczyną rozwoju miast. – Opłakany stan miast małopolskich. – Ojców a Zachód. – Straszny stan miast w b. Kongresówce. – Łódź i Częstochowa. Po ośmiu latach istnienia państwa polskiego, można dziś rozpatrzeć się – choćby…
LIBERUM VETO
Cele rokoszu. – Łąki z lewej strony. – Owładnięcie armją. – Oczyszczanie cudzych domów. – Czego p. minister nie ścierpi, a co cierpi. – Zniesienie uchwały adwokatów lubelskich. – Nowa niespodzianka. „Jam satis prata biberunt” – już dosyć się łąki napiły – mówiono za Wirgiljuszem…
Społeczność szlachecka
Nowsza socjologja odróżnia dwa rodzaje ludzkiego współżycia: społeczeństwo1) (Gesellschaft) i społeczność (Gemeinschaft). Pierwsze – to związek luźny i powstający na podstawie decyzji ludzi postanawiających założyć go, lub doń należeć. Np. zrzeszenia o określonych celach i interesach. Drugie jest związkiem sięgającym znacznie głębiej w dusze i…
Program zamachu
Warszawa 20 maja. (Tel. wł. W.) We środę w południe w gmachu sztabu generalnego pułkownik Wieniawa-Długoszewski, adjutant Marszałka Piłsudskiego przyjął 24 korespondentów pism zagranicznych, którzy przedtem pragnęli uzyskać rozmowę z Marszałkiem. P. Długoszewski oświadczył, że Marszałek znużony szeregiem nieprzespanych i niedospanych nocy przeciążony pracą udziela…
Wschód i Zachód w Polsce
I Między losami dziejowemi zachodu a wschodu Europy istnieje jedna przedewszystkiem uderzająca różnica. Państwa, które powstawały od początku wieków średnich na zachodzie Europy, przechodziły okresy najazdów, zaburzeń, wojen domowych, głębokich przemian i nagłych przewrotów wewnętrznych; pomimo wszakże tego wszystkiego zachowały ciągłość swego bytu, w znacznej…
Złota miedzynarodówka (cz.I)
Historycy opowiadają, że zarówno w czasach bardzo dawnych, jak i nowszych można było częstokroć poza kotarami tronu wykryć „finansistę”, podszeptującego najwyższej władzy taką lub inną decyzję. Jednakże czy to był jakiś Eleazar z Toledo, czy Fugger z Ratyzbony, czy wreszcie w czasach już nam bliższych…
Rokosz Józefa Piłsudskiego
Rokoszaninem był Juljusz Cezar, rokoszaninem był Napoleon i rokoszaninem był Mussolini. Każdy z tych mężów stanu przechodził przez swój Rubikon, każdy rzucał, albo gotów był rzucić swoje wojska przeciw wojskom rządowym i żaden z nich nie wahał się przed „kurzem krwi bratniej”. Ale jednocześnie każdy…
Grabarz lotnictwa wojskowego
Postać Włodzimierza Zagórskiego, wojsk polskich generała (!), nastręczać będzie zapewne niejedną łamigłówkę przyszłym historykom naszych czasów. Oficer wywiadowczy austrjackiej K-Stelle, cieszący się doskonałą opinją i zaufaniem Armee Ober Kommando, rozpoczyna swą błyskotliwą karjerę polską jako przydzielony do Legjonów Polskich Szef Sztabu tychże Legjonów Komendy, zapisując…
Korespondent niemiecki o wypadkach warszawskich
Korespondent warszawski „Vossische Zeitung” p. Wilm Stein przesłał do Berlina artykuł, oświetlający przewrót, dokonany w Warszawie. Nieraz zwracaliśmy uwagę na tendencyjnie Polsce nieprzychylne artykuły p. Steina. Jeśli i tym razem poniżej streszczamy jego artykuł, to ze względu na to, że „Vossische Zeitung” uchodzi wśród demokratycznej…
Rokosz
Polska ma dawną, a ohydną tradycję rokoszową. Magnat niezadowolony z rządów królewskich, urażony o to, że mu odmówiono buławy czy pieczęci, podburzał tłumy szlachty hasłami popularnemi, wypominał królowi i sejmowi popełnione i niepopełnione winy, rzucał czasem słuszne, ale częściej niesłuszne podejrzenia o frymarki i konszachty…
Dmowski o przewrocie
W artykule ogłoszonym we wczorajszej Gazecie Warszawskiej Porannej Roman Dmowski, zastanawiając się nad celami przewrotu i głoszonem przez jego zwolenników haśle, że chodziło tu o umoralnienie naszego życia państwowego, stwierdza: – Jednym z najważniejszych warunków naprawy moralnej życia państwowego jest podniesienie poziomu inteligencji politycznej społeczeństwa.…
Jaki był motyw zamachu?
Od pierwszej chwili wybuchu 12 maja nad wypadkami zawisło niepokojące pytanie, jakie są motywy zamachu, jaki jego cel. Cui bono? Na pytanie to Polak nie ma dotąd jasnej odpowiedzi, gdy już spokój na ulicy, niestety spokój żałobny, gdy w oczach majaczą cyfry nie do wiary:…
W Anglji o polityce zagranicznej Polski
Times z dnia 31-go maja r. b. zamieszcza dłuższy artykuł swego specjalnego korespondenta warszawskiego p. t.: Polska i jej sąsiedzi, poświęcony rozważaniom na temat polityki zagranicznej Polski. Brzmi on w swych głównych ustępach w sposób następujący: – Wyrażano obawę, iż polityka zagraniczna pod rządami Marszałka…
Podatki
Jeżeli zapytać, na co ludzie w Polsce, jak długa i szeroka, najbardziej i najobficiej narzekają, to wypadnie odpowiedzieć krótko i węzłowato: na podatki! Tak wystarczy wyjechać poza obręb miasta, gdzie ludzie są bardziej rozmowni i bardziej skłonni do wynurzeń, wystarczy zagadnąć pierwszego lepszego podmiejskiego obywatela…
Hyde-Park
Słynny Hyde Park w Londynie podczas niedawnego strajku w Anglji był zamknięty. Było to uderzające, bo nawet w r. 1914, gdy także trawniki okryte były obozami, a wkoło nich ćwiczyły ich małe szeregi ochotników, mających w najbliższym czasie ruszyć w pole, nawet wtedy, wszyscy mieli…
Ile kosztował zamach?
Warszawa, 21. 5. (Tel. wł.) Wyniki obliczeń urzędowych, ile kosztował bunt Piłsudskiego, wyrażają się cyfrą 102 miljonów złotych. Na sumę tę składają się z pominięciem zniszczonego materiału wojskowego: 1. zniszczenie majątku miasta Warszawy i majątku prywatnego przez zbombardowanie granatami szeregu objektów miejskich, kamienic oraz zniszczenie…
„Legenda o Berku”
Profesor uniwersytetu poznańskiego, zasłużony historyk, Adam Skałkowski, rozwiał już „legendę” o Kościuszce i wielką postać narodową położył na obie łopatki… Obecnie, w książce „Z dziejów insurekcji 1794 r.” obrócił wniwecz popularność Berka, syna Joska, zwykle zwanego Joselewiczem. Ot, ni mniej, ni więcej, tylko za pewnik…
Niszczyciel państwa polskiego
Piłsudski, wykonując w ubiegły wtorek swój od pięciu miesięcy w każdym szczogóle przygotowywany plan, wyobrażał sobie, że będzie to prosta szarża, a raczej jazda galopem ułanów przez miasto przed pałac Rady Ministrów i pod Belweder, że oporu żadnego nie będzie, gdyż wystarczy sam, urok nazwiska…
Co powiedział Marsz. Piłsudski o przewrocie?
Specjalny wywiad „Ilustr. Kuryera Codziennego” (Telefonem od naszego korespondenta) Warszawa, 24 maja (Wal.). W dniu dzisiejszym zwróciliśmy się do Marszałka Piłsudskiegoo z prośbą o udzielenie nam wywiadu wobec zaszłych wypadków w dniach 12, 13 i 14 maja. Poprosiliśmy przedewszystkiem p. Marszałka, aby był łaskaw dać…
„Zdobywcy” Belwederu
Warszawa, 20.5.1926 r. Ci, którzy nie byli na ulicach Warszawy w czasie dni tragicznych, nie mogą, z żadnych opisów odtworzyć sobie istotnego obrazu ich „bohaterów”. Mylą się mocno ci, którzy sądzą, że byli nimi żołnierze. Wiedzieli oni najmniej, co się dzieje i dlaczego. Grali rolę…
Zagranica o polskiej wojnie domowej
Smutny rozgłos. – Radość w Berlinie. – Czesi wskazują na Berlin, jako źródło niekorzystnych wiadomości o Polsce. – W grze ręka Londynu? Dożyliśmy nielada zaszczytu: Polska figuruje na naczelnych miejscach prasy całego Świata. W Berlinie, Pradze, Wiedniu, Paryżu, Ameryce i Londynie o niczem innem nie…
