Ciężkie nasze położenie gospodarcze wypływa z tragicznego nieporozumienia. System naszej gospodarki jest socjalistyczny, a pieniądz sam i oparty na nim budżet jest kapitalistyczny. Socjalizm zabija kapitalizm. Chcieć więc przy socjaliźmie utrzymać wartość pieniądza i budować na nim kapitalistyczny w swej istocie budżet, jest to bawić…
Monopol tytoniowy w Polsce
Ustawą z 1 czerwca 1922 r. wprowadzono w Polsce pełny monopol tytoniowy, nawiązując w ten sposób do dawnych tradycyj, zarówno bowiem przed rozbiorami (1776 – 1795) jak w Księstwie Warszawskiem i Królestwie Polskiem (1812 – 1860) w opodatkowaniu tytoniu trzymano się systemu monopolowego. Brak jednak…
LIBERUM VETO
Operacja się udała, ale chory umarł. ZAISTE niezwykły i w uporządkowanych państwach nieznany widok! Podczas gdy w sejmie posłowie dzwonią na alarm do obrony przeciwko rujnowaniu społeczeństwa marnotrawczym budżetem, podczas gdy komisje obcinają w nim nadmierne i zbytkowne kredyty, w niektórych czasopismach drukuje się miłe…
Upaństwawianie w Polsce przedwojennej
Przedwojenna Polska, piętnowana jako „reakcyjna”, w gruncie rzeczy powinna była być wychwalana przez tych wszystkich, dla których, jak dla labourzystów angielskich, socjalizm sprowadza się do upaństwawiania bez względu na to jak upaństwawianie odbija się na poziomie życia robotnika. Świeżo Igael Gluckstein w doskonałej książce „Stalin…
Etatyzacja sumień
Etatyzacja życia gospodarczego prowadzi do coraz dalej idącego zacieśniania swobody jednostki w rozporządzaniu się swoim majątkiem. Jest ona podrywaniem podstawy naszej cywilizacji: prawa własności. Coraz lepiej uświadamia sobie społeczeństwo polskie zgubne skutki etatyzmu na tym polu. Prócz kilku zaślepieńców, prócz takich ideologów socjalizmu jak pan…
Rola samochodu w gospodarce narodowej
Gdyby w Stanach Zjedn. zaszła jakaś żywiołowa katastrofa, która groziłaby bezwzględnie wszystkim mieszkańcom, wsiedliby poprostu do samochodów i wyjechali w bezpieczne miejsca. Jeden samochód wypada tam bowiem, mniej więcej, na 5-ciu mieszkańców. Gdyby natomiast w Polsce automobiliści chcieli uczynić to samo, lub ze względów oświatowych…
Karanie pracowitości
W Nr 521 z d. 9 października z. r. w artykule „O wolność pracy i produkcji” opisaliśmy zdarzenie następujące. Właściciel pracowni pończoch na Pradze, Bazyli Winniczuk, został oskarżony przez inspektora ministerjum pracy i opieki społecznej o to, że przedłużył ośmiogodzinny dzień roboczy za zgodą pracowników…
Upośledzeni bez miary
W doskonale redagowanym „Przeglądzie Współczesnym” (zeszyt 1. styczeń – marzec 1936) znajduje się artykuł profesora Eugenjusza Romera p. t. „Wewnętrzna i zewnętrzna sytuacja gospodarcza Polski”. Jeden z największych uczonych polskich podaje w nim rzeczy które sam uważa za rewelacyjne, istotnie bawiem obliczenia dokonane przez prof.…
Jak zwalczyć kryzys światowy
Wysokie płace, niskie ceny, zwiększenie produkcji – oto, co uratować może chory organizm świata. Nieprzemyślana oszczędność jest gorsza od rozrzutności. W amerykańskiej prasie noworocznej ukazał się artykuł Henryka Forda o przyczynach i sposobie zwalczania ogólnoświatowego kryzysu. Artykuł odbił się głośnem echem na całym świecie, wywołując niezwykłą…
„MADE IN JAPAN”
Mimo wszystkich pogróżek krajów importujących, japońscy przemysłowcy zachowują dobrą minę. Narazie ich kantory zawalone są zamówieniami nieomal ze wszystkich krajów świata. Wystarczy w jakimkolwiekbądź kraju powiedzieć, że dany towar jest „Made in Japan”, aby klijenci szybko ten towar chwycili. Turyści, którzy przybywają do Japonji, aby…
„Byle polska wieś zaciszna”…
W poprzednim szkicu starałem się przedstawić życie i atmosferę stolicy, tej Mekki polskiej, którą żyliśmy wszyscy przez Wrzesień i okres okupacji, a która dla nas tu, na obczyźnie, jest może nawet czymś więcej. Moje warunki codzienne układały się jednak w ten sposób, że mieszkałem przeważnie…
Czerwona biurokracja
Spór między pracownikami drukarskimi a właścicielami drukarń w wielkiej Brytanii nie wyraził się w otwartym strajku. Strajk zastąpiono rodzajem sabotażu. Polega on na tym że pracownicy drukarscy przestrzegają ściśle regulaminu, ustalonego przez związki zawodowe. Jeżeli przestrzegają dzisiaj regulaminu, znaczy że do tej pory regulaminu nie…
Stolica lokatorów
Historycznie stwierdzone, że Moskale do Warszawy przychodzili i odchodzili i podchodzili i odchodzili i wracali do siebie. To samo Niemcy. Przychodzili, podchodzili, odchodzili i wracali do siebie. Ci Trzeci natomiast też obcorasowi przychodzą i już nie odchodzą nigdy i nigdzie. Przychodzą i zostają i mnożą…
Głód w Piotrkowie
(Z cyklu: Reportaże „Wiadomości Literackich”) Już zdaleka widać te domy. Drewniane, pomalowane na jakiś brudny brunatny kolor; może to zresztą resztki dawnej farby. Są i piętrowe z małemi poddaszami, pokrzywione, z wystającemi, zbutwiałemi belkami, z popękanym i sypiącym się tynkiem. Gdzieniegdzie domy murowane: wyskakują gwałtownie…
Bezdroża polskie
Słusznie chlubimy się Gdynią, która powstała w amerykańskiem tempie i z amerykańskim rozmachem. Gdynia jest raczej wyjątkiem, którym pochwalić się możemy. Ale naogół zbyt często lubimy się chwalić. To już spostrzegł Słowacki… Obowiązkiem dobrego patryjoty jest nie pianie od rana do wieczora hymnów tryumfalnych i…
Społeczeństwo na glinianych nogach
Co jakiś czas ktoś w jakiemś piśmie podaje jakieś dane statystyczne. Zamieszcza się je w postaci małej jednoszpaltowej wzmianki, mało kto je przeczyta, a kto je przeczyta, i ten wkrótce zapomina. W ostatnim tygodniu ukazało się jednak kilka takich wzmianek, które razem zestawione i opatrzone…
Z czego państwo żyje
Budżet przedwojennej carskiej Rosji nazywano „pijanym”, ponieważ lwia część dochodów budżetowych – około 800 milionów rubli – płynęła z monopolówki. Nasz budżet można nazwać „monopolowym” w tym znaczeniu, że duża część jego dochodów tj. okrągło 25 proc. płynie z monopoli. Jest tych monopoli aż 5:…
Polak zjada trzy razy mniej niż Anglik
a oszczędza prawie tyle co on Londyn, w lipcu. Uniwersytet w Birmingham posiada od szeregu lat specjalną sekcję słowiańską, która opublikowała szereg monografii dotyczących życia gospodarczego krajów słowiańskich. Ukazały się już studia nad Czechosłowacją, Jugosławią, Bułgarią i klika monografii o Polsce, a mianowicie: geografia gospodarcza,…
Inflacja w XIII wieku
W dobie obecnej – dobie niebywałego zaostrzenia problematu obiegu pieniężnego – nie od rzeczy może będzie zwrócić uwagę na sposób, w jaki problemat ten został rozwiązany w Chinach wieku XIII-go przez wnuka Dżingis-Chana, Cesarza Kubelai-Chana, założyciela dynastji, która panowała w Pekinie od 1280 do 1370…
Anglik o gospodarce polskiej w XVI w.
Rękopis, o którym mowa, wydobył z wielowiekowego zapomnienia prof. Rudolf Kesselring, sygnalizując jego istnienie na łamach „Głosu Ewangielickiego” w r. 1932. Pisała o nim w rok później Irena Hoffman jako o „sensacyjnym” dokumencie, stwierdzającym prawa polskie do pobrzeża bałtyckiego, a następnie – w „Kurjerze Warszawskim”…
Historia pieniądza
Długo nie rozumiano interesów pieniężnych, dlatego w obrotach bankowych widziano wpływ szatana. Tajemnicę kapitału, który wzrastał, posiadali Żydzi. Umiejętność bogacenia się ściągała na Żydów nienawiść. Niektórzy książęta europejscy powierzali Żydom podskarbiostwa. Poeta hiszpański, Pedro de Ayala, tak opisuje Samuela Levi, ministra skarbu don Pedra Kastylskiego:…
