KŁAJPEDA, w marcu. Wieczorową porą… Po Kownie wydaje się Kłajpeda raczej małem miastem. Oczywiście, znając niemiecki poziom przeciętnej zamożności, klasę gospodarczą przeciętnego ich chłopa i robotnika, trudno wątpić, aby się nie dawała odczuć różnica już od granicy dwóch byłych zaborów, gdzieś w miejscu, gdzie kończyła…
Tęsknota do Wilna
Dziwnych i dotkliwych uczuć doznajemy, my, starzy Wilnianie, gdy zdarza się sposobność usłyszenia „głosu z Litwy”. Brzmi to w naszych uszach paradoksalnie… wszak Litwa, ta, o której pisał Mickiewicz że jest jak zdrowie, to dla naszego pokolenia była tu, od Nowogródka po Grodno, przez Wilno…
Litwini mówiący po polsku
Od pana M. Prószyńskiego z Mińska litew. otrzymaliśmy list następujący: Szanowny Redaktorze! Oto już upłynęło około dwóch tygodni od czasu, jak wysłałem do „Kurjera Wileńskiego” w liście rekomendowanym artykuł w niezmiernie ważnej kwestji, jak się ma nazywać ludność w Litwie, mówiąca po polsku, z prośbą…
Polskie czy spolszczone?
Wileński numer warszawskiego „Świata” dał powód „Gazecie Warszawskiej” do zabrania głosu o Wilnie. Mamy na myśli notatkę p. J. Hł. w pewnym numerze „specjalnym” (Nr 250), gdzie publicysta endecki z aplauzem przyjmuje wywody p. Jana Obsta, a monitum udziela p. Czesławowi Jankowskiemu za to, że rzekomo…
„Litwa”
I. Z tą samą chwilą, kiedy bohaterskie, podziw i uwielbienie budzące wojska nasze zajęły Wilno – stanęła przed Rzeczpospolitą polską trudna, złożona, wielowymierna sprawa Litwy. W samem tem słowie: Litwa tkwi kilka pojęć, a nawet sprzeczności. Za czasów dawnej Rzeczypospolitej, przed rozbiorami, wyraz: Litwa oznaczał…
Wysiadłem w Kłajpedzie – wysiadłem w Memlu
To jest zastanawiające, jak niektóre wydarzenia polityczne pierwszorzędnej wagi, wymykają się pomiędzy palcami opinji publicznej. Dzieje się coś, co może w najkrótszym czasie zaważyć na układzie sił we wschodniej Europie, co szachuje i wywraca dotychczasowe rachuby. I o tem cicho. Litwini w Kownie wytrzeszczają oczy:…
Dysonanse
Bardzo rozsądnie postąpił rząd angielski proponując zaniechanie zwyczaju składania wieńców na grobie Nieznanego Żołnierza. Zwyczaj ten bowiem podsyca ustawicznie w duszy tłumów wspomnienia o krwawych walkach ze wszystkiemi straszliwemi ich przeżyciami i utrudnia zasypanie przepaści, jaka się wytworzyła pomiędzy dwoma wrogiemi obozami: zwycięzców i zwyciężonych.…
„Duch Polski wypełniał Wilno”…
W chwili, gdy niektórzy publicyści brytyjscy zabierają głos o sprawach, o których nie mają pojęcia, i z niesłychaną łatwością „darowują” Rosji część Polski oraz kraje bałtyckie, zaprzeczając im prawa do samodzielnego bytu, książka H. Kostera Andersona „Borderline Russia” *) jest na czasie bardziej niż kiedykolwiek.…
Unjomanja
Zaledwie przebrzmiały echa grunwaldzkiej fety, jeszcze nie zlikwidowana sprawa, która była powodem do Częstochowskich festyn i pątnictwa, a już tu i ówdzie słychać o przygotowaniach do nowego jubileuszu. Na porządku dziennym jubileuszów polskich – znamienity fars poliszynela r. 1413 w Horodle. Trzeba przyznać polakom z…
Z Polski okupowanej
Pierwszy rok wojny w Wilnie
POLITYKA SOWIECKA NA ODCINKU WILEŃSKIM Rządy sowieckie w Wilnie, aż do chwili odstąpienia miasta Litwinom, nosiły przez cały czas charakter tymczasowości. Mało dbano o aprowizację ludności, która, zdziwiona, patrzyła, jak wywożono meble z biur i urzędów, maszyny z nieczynnych fabryk, druty, kable, a podobno i…
Próbka gorączki na Litwie
Jakie tam są zarzuty przeciw Polsce Próbkę zamieszania pojęć na Litwie, w rozpalaniu sztucznej niechęci ku Polsce, stanowią wywody w Musu Vilnius (nr. 17/18 z 20.VI.33), gdzie czyta się m. in.: – Czy Polakom nie jest wiadome, że w chwili, gdy Jagiełło żenił się z…
Jak to było z Litwinami
To co było państwem, a następnie tradycją „Obojga Narodów”, rozpadło się ostatecznie w latach 1920-1921. Odtąd stosunki polsko-litewskie cechuje monotonna stagnacja: ani pokoju, ani wojny, aż do słynnego ultimatum polskiego, po którym przyszło mniej więcej normalne współżycie sąsiedzkie. Był to okres bardzo krótki, bo przerwany…
U Robinzona i Karaimów
Powiedziano nam, że z Landwarowa czyli wileńskiego Milanówka, czy Puszczykowa, jedzie się do Trok autobusem. To też wysiadłszy na stacji, rozglądamy się bez większego zapału za tym nienajrozkoszniejszym wehikułem. W tej chwili opada nas tłum woźniców i furmanów wszelkiego gatunku, ofiarowując swe usługi. – Któż…
Co Belg widział w Polsce XV wieku?
Z pamiętnika Guillebert de Lannoy TYLKO STO EGZEMPLARZY „Guillebert de Lannoy komentowany po francusku, pilnuj go, bo to osobliwość, której prawie już niema, rozdana”1) – słowa te znajdujemy w liście Joachima Lelewela z dnia 20 stycznia 1846 r. piszącym do brata Jana, odnoszą się one…
Wśród przywiązanych do Rzplitej karaimów
Troki, w sierpniu 1933. Oto i rynek trocki, – malowniczy, stary, jak sztych średniowieczny. Tylko na środku nowa kolumna. To pomnik ku czci Troczan, poległych w walce o wolność. Wokół małe domki-dworki upstrzone barwnemi szyldami. Pewnie to kawiarenka, ten „Zakątek karaimski”. Z za proga zachęcająco…
Litwini nie są polakami.
Nie tylko ci litwini, którzy mówią po litewsku, ale i ci litwini, którzy mówią po prostemu i po polsku – nie są polakami. Tak jak stół jodłowy pomalowany na dąb będzie zawsze stołem jodłowym a nie dębowym, tak i litwin mówiący po polsku nie będzie…
