Nielada bolączką odrodzonego, młodego państwa Polskiego jest zagadnienie mniejszościowe, które w imię całości i niepodległego bytu Rzeczypospolitej trzeba rozwiązać i załatwić. Pierwsze już lata niepodległościowe wykazały, że rozwiązanie tego problemu nie należy do zadań łatwych, tem więcej, że gra idzie o dużą stawkę. Zagadnienie mniejszościowe…
Na Polesiu puls bije mocniej…
(cz. 3)
Pan wojewoda miesi ciasto Pas kanału Ogińskiego nie jest może specjalnie imponujący swemi rozmiarami, ale jest w całem tego słowa znaczeniu uroczy, jest piękny: pas przezroczystej wody, oblamowany z obu stron omszałemi dębami, sosnami i olszynami, z miodnemi pniami na konarach niektórych z nich. Dużo…
Na Polesiu puls bije mocniej…
(cz. 2)
„Masureland – mein Vaterland” Wyjeżdżając, dostałem wyraźną instrukcję, by skrupulatnie wypełniać rubrykę „narodowość” i „język ojczysty” wedle zeznań i odpowiedzi badanych. Sprawa zdawałaby się prosta i jasna, w rzeczywistości okazała się ani jasną, ani prostą. – Język ojczysty? – ? – No, jakiego języka używasz…
Cudaczne sekty na Wołyniu
Kaleczą ciało, świącą soboty, kąpią się gromadnie i myjąc sobie nogi czekają na „dzień doskonały” Łuck, 7 lutego Ostatnio zajmowały się sądy wołyńskie sprawą „proroka” z sekty sabatystów, Jana Muraszki. Prosty chłop, by nie powiedzieć analfabeta, z powiatu stolińskiego na Polesiu… (O przybyciu jego „apostołów”…
Dniem i nocą ciężka praca za 64 zł. miesięcznie
Jak bardzo wielka jest bieda na wsi, zwłaszcza kresowej, świadczy fakt następujący, opisany przez wileńskiego korespondenta „Lecha”. Jak wiadomo na kresach pocztę ze stacji kolejowej po miasteczkach rozwozi się końmi nieraz na znaczne odległości, co w zimie zwłaszcza, wobec złego stanu dróg, bywa bardzo uciążliwe.…
Listy z prowincji
Zacofanie Kresów Wschodnich
Agowie i junkrzy Dzisiejsze pokolenie jest wypadkową przeszłości. Dzieje wychowały tak ziemian, jak chłopów. Że lud można wychować na obywateli i pełnych ludzi, świadczą przykłady innych narodów. Wszak agowie (szlachta) muzułmańscy wychowali chłopów serbskich w ten sposób, że nad Sawą i Dunajem nieznane było złodziejstwo.…
Listy z prowincji
Lud na Kresach Wschodnich
Dwie opinje Ziemianin, zapytany o lud, pośród którego mieszka, prawie z reguły odpowiada, że to lud zły, przewrotny, głupi, oszukańczy, chytry, nieuczciwy itd., że jedynym sposobem utrzymania ładu jest surowość: „bić w pysk i trzymać za mordę”. Opinję tę podzielają urzędnicy od posterunkowego zacząwszy. Dawniejsi…
Kresy wschodnie pod względem narodowościowym
Jednym z najbardziej charakterystycznych procesów ludnościowych w Europie wschodniej jest ten „Drang nach Osten”, który niesłusznie przypisujemy Niemcom wyłącznie. To parcie ku wschodowi jest może jeszcze bardziej znamienne u słowian wschodnich. Kolonizacja rosyjska, rozszerzająca się z nad Wołgi wgłąb Azji północnej aż do wybrzeży Oceanu…
