Sprawa zaczęła się zupełnie niewinnie. W r. 1929 przedłożono czeskiemu ministerstwu spraw wewnętrznych do zatwierdzenia statuty niemieckiego towarzystwa gimnastycznego „Volkssport”. Pozornie jednego z wielu takich niemieckich stowarzyszeń – Niemcy sudeccy rozwinęli je jeszcze bardziej, niż Niemcy Rzeszy. Zatwierdzono też statuty bez żadnych trudności. Patrzano jeszcze…
Listy z Czechosłowacji (cz. 7)
Nędza nędz sudeckich
Od specjalnego wysłannika „Wiadomości Literackich” W połowie drogi do Graslitz, centrum przemysłu produkującego od lat dziewięćdziesięciu instrumenty muzyczne, w dolinie wciśniętej między lasy, leży osada Rothau. Sudety są częścią Czechosłowacji gdzie bezrobocie jest największe. Okręg tutejszy jest okręgiem największego bezrobocia w Sudetach. Ponad 30%. Jest…
Listy z Czechosłowacji (cz. 6)
Neu Rohlau
Od specjalnego wysłannika „Wiadomości Literackich” Miasteczko jest małe, liczy około 2 500 mieszkańców, opiera się już na pograniczu leśnem gór Kruszcowych. Przed wojną był to kraj bogaty i piwem płynący. Siedzę w dużej, pustej oberży. Wyszynkowała dziś trzy bomby piwa i dwie kawy. Przed wojną…
Listy z Czechosłowacji (cz. 5)
Cień Metternicha
Od specjalnego wysłannika „Wiadomości Literackich” Königswart, w czerwcu 1938. Wieczór jest zupełnie spokojny, ale miasteczko naładowane dynamitem. Dobrze że rynek jest wydłużony, dobrze że w tym kraju panuje kultura pieśni. Ale gdyby nie, mogłoby być gorzej. Z okna pokoju na piętrze widać to wszystko wyraźnie.…
Listy z Czechosłowacji (cz. 4)
W krainie małych ludków
Od specjalnego wysłannika „Wiadomości Literackich” Praga, w czerwcu 1938. Deszcz uderza o szyby pociągu, który od Eger i Karlsbadu wspina się ku górze, równolegle z Górami Kruszcowemi, który potem, równomiernie z Olbrzymiemi, spadać będzie wdół aż ku Śląskowi, Morawom, Beskidom. Przez szybę migają wielkie sosnowe…
Listy z Czechosłowacji (cz. 3)
Kraj w którym podnoszą rękę…
Od specjalnego wysłannika „Wiadomości Literackich” Praga, w maju 1938. O Eger, czyli Cheb po czesku, mówią mi broszury niemieckie, czeskie, francuskie, propagandowe. Ale na długo przed nimi wszystkimi przyszedł tu ktoś dostojny i wielki, rzucając reflektory poezji na małe sudeckie miasto. Był to Friedrich Schiller.…
Listy z Czechosłowacji (cz. 2)
Akt pierwszy: mobilizacja czeska
Od specjalnego wysłannika „Wiadomości Literackich” Praga, w maju 1938. Po dn. 12 marca 1938 r. Czechosłowacja przeżyła okres największego niepokoju od czasów wojny. Kilkakrotnie jej protesty udaremniły powrót Habsburgów, Anschluss, austrjacko-niemiecką unję celną, utrzymując przy życiu małą republikę związkową. Przeceniono Habsburgów, niedoceniono Hitlera. Aż pewnego…
Listy z Czechosłowacji (cz. 1)
Praga, caput regni
Od specjalnego wysłannika „Wiadomości Literackich” Praga, w maju 1938. Patrzę w ciepły, południowy dzień, z murów Hradczynu, które były niegdyś warowne, na dziwne miasto, które w dziwnym kraju jest stolicą bardzo dziwnego państwa. Żaden naród słowiański nie współpracował tak owocnie z Niemcami – i żaden…
Czechosłowacja z bliska
(Korespondencja własna „Tęczy”) W PRADZE Przebiegłem wzdłuż i wszerz państwo czechosłowackie. Wędrówkę swą rozpocząłem od jego stolicy – Pragi. Z gwarnego „Ambasadora”, pełnego dziennikarzy różnej narodowości, którym przewodzi król reporterów, mały, pulchny, rudawy żydek, Knickerbocker, wychodzę na ulicę. W blasku czerwcowego słońca miasto nabiera cech…
Dramat Pragi.
Tak się odpłaca historia za popełnione błędy.
Mowa poniżej o Czechosłowacji. Sprawa Czechosłowacji wysunęła się na pierwszy plan zagadnień politycznych tuż po anszlusie Austrii. Rzut oka na mapę przekonał każdego, że dla Czechosłowacji nastąpią dni zgrzytania zębów. Czechosłowacja, nietylko że się geograficznie znalazła z trzech stron w kleszczach, ale posiada wewnątrz swego…
Źródła tragedii Czechów
Bezprzykładny upadek państwa czecho-słowackiego i tragedia narodu czeskiego zmuszają nas do poszukiwania przyczyn głębszych niż spostrzeżenia ograniczające się do chwili bieżącej i czasów obecnych. Bezsprzecznie sytuacja terytorialna Czech – otoczenie sąsiedzkie – szczególnie w czasach dzisiejszych stawiały ten naród w warunkach niezwykle trudnych – niemniej…
Zdrada zgubiła Czechosłowację
PARYŻ (ar). Na łamach „Epoque” opowiada Henri Kerillis o rozmowie swej z szefem francuskiej misji wojskowej w Pradze gen. Faucher, który przed kilku tygodniami powrócił do Francji, po dziewiętnastoletnim pobycie w Pradze. W rozmowie gen. przedstawił swój pogląd na zagadnienie obronności Czechosłowacji w okresie kryzysu…
Polityka konia trojańskiego
Tajny dokument odsłania plan opanowania Czechosłowacji przez Niemców (Od praskiego korespondenta „Nowego Głosu”) Praga, 18 stycznia. Przed tygodniem mogłem donieść, że na podstawie rokowań zakulisowych gotuje się porozumienie między rządem C. S. R. a Henleinowską partią Niemców sudeckich, wskutek czego Trzecia Rzesza zawiesza agresywną politykę…
Sudety – wrażenia optyczne (cz.3)
Pomimo wielu głębokich i istotnych nawet różnic pomiędzy Niemcem z Rzeszy, a Niemcem z Sudetów, obaj oni są – właśnie Niemcami. Pamiętajmy o tem, że w samej Rzeszy istnieją wielkie, głęboko w psychikę sięgające różnice między Niemcem z Brandenburgji a Sasem, między Bawarem a Niemcem…
Z Sudetów – wrażenia optyczne (cz. 2)
Kiedy w zamierzchłej niemal przeszłości – ho, ho, ile to lat temu! – jako uczniak gimnazjalny po raz pierwszy wyjechałem, czy raczej wywieziony zostałem zagranicę, chłonąłem w siebie wrażenia podróżne, jak pompa ssąca, chłonąłem je „uchem, gębą, nosem”, jak mówi Mickiewicz o wilku. Wszystko było…
Z Sudetów – wrażenia optyczne (cz. 1)
Wrażenia optyczne – to dobra nazwa. Dodajmy jeszcze: i akustyczne, – a będziemy mieli całkowite określenie, że tak powiem od strony fizjologicznej organizmu ludzkiego, dla tych wrażeń, które tutaj oto, do użytku publicznego, utrwalę na papierze. Wrażenia optyczne, bo zaczynamy od patrzenia. Siadamy do pociągu…
