Nielada bolączką odrodzonego, młodego państwa Polskiego jest zagadnienie mniejszościowe, które w imię całości i niepodległego bytu Rzeczypospolitej trzeba rozwiązać i załatwić. Pierwsze już lata niepodległościowe wykazały, że rozwiązanie tego problemu nie należy do zadań łatwych, tem więcej, że gra idzie o dużą stawkę. Zagadnienie mniejszościowe…
My Karpatorusy…
Fodrasz, Parikmacher, Holicz, Friseur, Kadernik, Holjar. Odczytuję nie bez trudności ten sześciojęzyczny, dwualfabetowy i pięciopisowniany szyld nad małym wejściem, które zamiast drzwi ma zasłonę z paciorków. Skoro napis jest w sześciu językach, nie ulega wątpliwości, że należy przemówić jeszcze inaczej. Toteż wchodząc powiadam: – Guten…
Rusini czy Ukraińcy?
Spotykamy się stale – tak w życiu codziennym jak i w prasie – z dwoma nazwami na określenie pewnej mniejszości narodowościowej w Polsce. Jedni nazywają ją – Rusinami, inni Ukraińcami. Jak się do tego ustosunkować i którą nazwę przyjąć? Bo jednak trzeba się wreszcie zdecydować…
Ukraina… o 18 kilometrów od Zakopanego
Nowy antypolski wyskok Czechów Kraków, 31 stycznia. Wielka jest klęska, jaką ponieśliśmy w swoim czasie, przegrywając sprawę naszych kresów południowych. Straciliśmy wielką połać górnej Orawy, całe Czadeckie i prawie cały, odwiecznie polski, północny Spisz z doliną Popradu i miastami: Łubowlą, Podolińcem, Białą, Kieżmarkiem. Garnęła się…
Listy z prowincji
Lud na Kresach Wschodnich
Dwie opinje Ziemianin, zapytany o lud, pośród którego mieszka, prawie z reguły odpowiada, że to lud zły, przewrotny, głupi, oszukańczy, chytry, nieuczciwy itd., że jedynym sposobem utrzymania ładu jest surowość: „bić w pysk i trzymać za mordę”. Opinję tę podzielają urzędnicy od posterunkowego zacząwszy. Dawniejsi…
Kresy wschodnie pod względem narodowościowym
Jednym z najbardziej charakterystycznych procesów ludnościowych w Europie wschodniej jest ten „Drang nach Osten”, który niesłusznie przypisujemy Niemcom wyłącznie. To parcie ku wschodowi jest może jeszcze bardziej znamienne u słowian wschodnich. Kolonizacja rosyjska, rozszerzająca się z nad Wołgi wgłąb Azji północnej aż do wybrzeży Oceanu…
Mniejszości narodowe
Chakterystyka czterech głównych mniejszości narodowych w Polsce i ich właściwości, wpływających na ustosunkowanie się do Państwa. Przy układaniu traktatu wersalskiego, jakoteż przy innych traktatach w formowaniu nowopowstalych państw okazało się rzeczą niemożliwą tworzenie państw o jednolitej narodowości ze względu na prawa historyczne i warunki terytorjalne.…
O Ukraińców i Rusinów
Kiedy Użhorod otulił się czarną opończą nocy, z prywatnych mieszkań łyków – radjo, a z licznych knajp – cygańskie orkiestry sączą płaczliwe, to znów ogniste melodje węgierskie. Może w Galago ten i ów czeski „czynownik” szuka cierpliwie na swym odbiorniku Bratislavy czy Pragi, foxtrottów czy…
Przez „Czarny ląd” Czechosłowacji
Reportaż z Rusi Podkarpackiej specjalnego wysłannika „Buntu Młodych”. W Pradze nikt nie namawia, ani nawet doradza jechać na Ruś. Przeciwnie – „czynniki oficjalne” krzywią się zdecydowanie niechętnie. – Nic ciekawego pan tam nie zobaczy, chyba to cośmy zbudowali w Użhorodzie, a poza tem… leniwych chłopów…
Życie w Perepence
SIELANKA W WIĘZIENIU Przy głównej rówieńskiej ulicy 3-go Maja, w parku Lubomirskich, mieszczą się pawilony Targów Wołyńskich i siedziba sprawiedliwości – Sąd Okręgowy. Po drugiej stronie, na rogu ul. Więziennej, w ogródku, przedzielonym od chodnika tylko niskiemi, drewnianemi sztachetami, zostały wybudowanej mały parterowy domek i…
Podróż do kresów smutku
Od szeregu lat rok rocznie Dzień Zaduszny spędzam we Lwowie wśród mogił pierwszych towarzyszów broni i druhów serdecznych, poległych w obronie tego miasta, co jest „semper fidelis”, i w obronie tych prapolskich ziem, których ono jest duchową stolicą. I w roku bieżącym święto umarłych spędziłem…