W swoich wrażeniach z pobytu w Warszawie w r. 1793, Friedrich Schulz (por. „Wiadomości”, nr 372) poświęca nieco miejsca „stosunkom z kobietami i dziewczętami płochego życia, których nigdzie może nie ma tyle co w Warszawie” (cytujemy według przekładu J. I. Kraszewskiego). Pod tym względem Warszawa…
Warszawa przeżywa dni przełomowe.
Nadzieje, programy, hasła zbliżają się do urzeczywistnienia. Organizm narodowy pręży się, aby tchnąć w tworzywo życie, ucieleśnić najgorętsze marzenia, przystąpić do wykonania wielkiego dzieła odbudowy Ojczyzny. Warszawa jest w tej pracy nietylko mózgiem, ale i sercem narodu. I dlatego jej puls bije febrycznie przyśpieszonem tętnem,…
Warszawa niepodległa
Stolica Stefana Starzyńskiego*
Świetne pokolenie, które przygotowało myślą, piórem i czynem odbudowę Polski i które było chlubą jej pierwszych lat wolności, poczęło schodzić ze świata albo, szanując siły, odchodzić od czynnego życia. Przychodzili ludzie nowi, mniej związani z przeszłością, instynktem czujący nową rzeczywistość, zapaleni aby ją kształtować albo…
Warszawa niepodległa
Literatura, cyganeria, Askenazy, Daszyński*
Warszawa, która wbrew zakorzenionej w opinii nieprawdzie, była zawsze najbardziej literackim miastem Polski od dnia niepodległości stała się naprawdę stolicą literatury polskiej, ściągnąwszy do siebie na stały lub na dłuższy pobyt wszystkich niemal wybitnych pisarzy polskich, tak że – poza Kasprowiczem i Karolem Hubertem Rostworowskim…
Warszawa niepodległa
Piłsudski i Żeromski*
O samym Piłsudskim mówić oczywiście w kategoriach popularności nie można, bo uczucie dla niego nie całej Warszawy bynajmniej ale jej lewicy politycznej, robotników, młodzieży i poetycznych kobiet – było to zjawisko z innego niż popularność wymiaru, było to olśnienie duszy, potężna miłość na całe życie.…
Warszawa niepodległa
Przedwiośnie wolności*
To, o czym zamierzam pisać, nazywam „Warszawą niepodległą” dlatego przede wszystkim, że trzeba było ograniczyć ramami jakiegoś czasu te niezliczone, cisnące mi się na pamięć wspomnienia, których właśnie mnogość i rozmaitość nie pozwoliły mi dotąd spełnić mego zamiaru napisania książki o Warszawie. Od czegokolwiek bym…
Czterdzieści cztery zbrodnicze akty teroru radnego „Tasiemki” i towarzyszów
Osławiona banda terorystów z pl. Kercelego, działających pod wodzą bebeesowskiego działacza i radnego miejskiego Łukasza Siemiątkowskiego, lat 55, noszącego przezwisko „Tasiemka”, oraz jego pomocnika Leona vel Panteleona Karpińskiego, zwanego „królem” Kercelaka, stanie wreszcie w poniedziałek przed sądem okręgowym w Warszawie. Ujęty w ramy aktu oskarżenia…
Warszawa roku 1873: trochę statystyki
Rosyjski „Putiewoditiel po Warszawie i jeja okriestnostiam (Przewodnik po Warszawie i jej okolicach)” z r. 1873 wskrzesza wiele realiów stolicy „Priwislinskawo kraja”. Ludność w r. 1871: 269.241. Garnizon wojskowy: 19.434. Lekarzy, akuszerek, dentystów i felczerów: 868. Domów zaopatrywanych w wodę: 170. Studni: 2072. Piwiarni: 102.…
Moje wycieczki osobiste po Warszawie
Mieszkam stale zagranicą, a właściwie za granicami miasta: na dalekich peryferjach peryferji – 23 minuty koleją. Kiedy wieczorem wyjrzę przez okno, widzę dwa światy: – po prawej ciemną ścianę lasu, po lewej zaś wielką łunę – to Warszawa. Rzecz prosta, że gdy się mieszka lata…
Od Marie-Mont do Marymontu
Nie każdy patrząc na kościółek wznoszący się na wzgórzu marymonckim, domyśla się, że jest to ten sławny pałacyk, w którym żona Sobieskiego, królowa Marysieńka miała swoją siedzibę i z którym było związane nie jedno wydarzenie w naszych dziejach. Królowa, chcąc mieć własną rezydencję niezależnie od…
Starzyński po kapitulacji*
Wojska niemieckie wchodziły do Warszawy przez trzy dni, bez parady. Miasto podzielono na trzy strefy, zajmowane kolejno od południa. W pierwszym dniu wojska zajęły strefę południową, t.j. Czerniaków, Mokotów, Ochotę, dochodząc posterunkami do al. Jerozolimskich, w drugim – Wolę i środek miasta po dworzec gdański,…
Sto lamp, taniec z chałą i precz z kobietami
Reportaż z wesela chasydzkiego
Zaproszenia już były rozesłane na tydzień przedtem. Że w tym oto właśnie dniu stycznia 1934 roku odbędą się w Sali Paryskiej uroczyste zaślubiny Estery i Mosze. I że uroczystość, na którą zapraszają, rodzice narzeczonych, rozpocznie się o godzinie 9 wieczorem. W ŚWIETLE STU LAMP Jedzie…
Rozwój i upadek miast w Polsce
Sandomierz – wczoraj i dziś. – Warszawa przy końcu XVIII stulecia. – Smutna historia Łodzi. (Korespondencja własna). Sandomierz, w lutym. Od dworca kolejowego w Sandomierzu roztrzęsiona dorożka pnie się powoli ku górze, ku miastu, położonemu w odległości 3 km. Oto już widać po drodze zamek…
W barakach i suterenach Warszawy
W ponurym domu
Barak na Lesznie Nazewnątrz banalna, szara kamienica. Bywa, że człowiek o banalnej, zwyczajnej twarzy kryje w sercu ponury sekret. Tak samo jest z tym domem. Wystarczy zagłębić się w podwórze, by się przekonać, że pozory mylą. W tem podwórzu brukowanem kociemi łbami, wznosi się czworobok…
Nieznane miasto
Niedawno postanowiłem zwiedzić Warszawę, a właściwie samo śródmieście Warszawy. Ponieważ niema dnia, żebym przez ulice śródmieścia nie przechodził, więc zwiedzenie ich wydało mi się koniecznością. Szanowni Państwo niewątpliwie też bywają wszyscy w śródmieściu, ale czy ktoś z was je zwiedzał? Myślę, że nie i dlatego narzucam…
Jak rośnie Warszawa?
Rozwój stolicy w świetle cyfr
Paryżem z czasów Napoleona III będziemy za lat 20 Dokonany przed pół rokiem powszechny spis ludności wykazał w Warszawie 1,178.914 mieszkańców, czyli w porównaniu ze spisem poprzednim, przeprowadzonym w roku 1921, kiedy w Warszawie stwierdzono obecność 936,713 osób, ludność stolicy wzrosła w ciągu 10-ciu lat…
Dzień w Warszawie
Jest mglisty chłodny ranek wrześniowy. Po upalnych dniach maja i czerwca nastały chłody i deszcze, trwające cały lipiec i sierpień. Temperatura spadała nieraz do 8 stopni Cels., chmury zasnuły niebo, potęgując nastrój przygnębienia, jakim żyje ludność polska w tzw. Generalnej Gubernii. Warszawa budzi się ze…
Moja Warszawa
(Z cyklu: Pisarze polscy o Polsce) Dzielnica żydowska, ten ropień wielkomiejski, ożywia się i nabiera chorej tężyzny w cieple słońca wiosennego. Mikroby posępnego ghetta wypełzają na ten czas z cuchnących schronów, rozprężają swe wątłe ciałka i w anemicznych jeszcze promieniach poczynają się żwawiej krzątać wokół…
Zygmunt znów nad Warszawą
Chociaż Warszawa w swojej przeszłości wielokrotnie przeżywała okresy wzmożonej odbudowy i rozbudowy, przecież żaden z nich nie może iść w porównanie z dzisiejszym zarówno pod względem zasięgu, jak i tempa. Niejednokrotnie bowiem w przeszłości burza wojenna mocno otarła się o mury naszej stolicy. Ale nigdy…
Saska Kępa – willowa dzielnica stolicy
Kiedy lat temu 50 ojcowie i dziadowie nasi jeździli na niedzielne i świąteczne wycieczki zamiejskie na Saską Kępę, nie spodziewali się napewno, że kiedyś powstanie tam piękna willowa dzielnica stolicy! Modny wówczas na Kępie zakład gastronomiczny „Pod Dębem”, huśtawki i karuzele, zabawy ludowe, opiewane w…
„Egzotyczna” Warszawa przez okulary cudzoziemca
W dzienniku niemieckim „Der Tag” ukazała się korespondencja z Warszawy. Autor tej korespondencyjki, zatytułowanej „Zagadki na karcie restauracyjnej” spojrzał na naszą stolicę pod zabawnym kątem. Oto jak patrzy pan Paul Steinfurth: „Polska nie jest krajem wina, toteż niema tu, jak w Berlinie probierni, w których…
Po tamtej stronie życia
(Z cyklu: Reportaże „Wiadomości Literackich”) Rozmaitego typu działacze i działaczki społeczne przyzwyczajeni są upraszczać sobie zagadnienia życia współczesnego i rozstrzygać w apodyktyczny sposób najzawilsze kwestje. Przyczynia się do tego i prasa codzienna, której płytkie enuncjacje, wkładane w uszy czytelnika z podziwu godną wytrwałością, wydają się…
Stolica lokatorów
Historycznie stwierdzone, że Moskale do Warszawy przychodzili i odchodzili i podchodzili i odchodzili i wracali do siebie. To samo Niemcy. Przychodzili, podchodzili, odchodzili i wracali do siebie. Ci Trzeci natomiast też obcorasowi przychodzą i już nie odchodzą nigdy i nigdzie. Przychodzą i zostają i mnożą…
Słowo z Warszawy
OSTATNI WARSZAWIACY … Wiele miesięcy upłynęło, zanim zobaczyliśmy tu, w Wielkiej Brytanii, pierwszych uczestników powstania warszawskiego. Ostatni to żołnierze polscy, którzy z szańca warszawskiego zeszli – gdy samej stolicy już nie było, bo stała się cała jednym wielkim szańcem. Zobaczymy ich z pewnością więcej, bo…
Społeczne oblicze Powstania
Wiele się mówiło i wiele się mówi o różnych obliczach powstania sierpniowego w Warszawie. Ma ono swój aspekt polityczny, militarny, moralny – ma również i oblicze społeczne. Chociaż w dobie działań wojennych – i to w takiej skali jak w Warszawie – procesy społeczne nie…
