Paskiewicz w dziejach Polski niewolnej zajmuje miejsce zaraz po Murawjewie-wieszatielu i Suworowie, ale jeśli wierzyć autorowi zajmujących „Wspomnień mojej młodości” (Lwów 1895), Henrykowi Olechnowiczowi Steckiemu, zdobywał się on czasami na niezwykłą delikatność uczuć.
„Bardzo miła, choć nieładna, – pisze Stecki, – i wielce przez towarzystwo polskie lubiona była córka ks. Paskiewicza, ks. Anna Wołkonska, nie żyjąca z mężem. Druga dama rosyjska, którą lubiono pomiędzy nami, była żona jenerał-gubernatora, pani Rüdiger. Jenerał Rüdiger był niegdyś komenderującym korpusem i mieszkał w Kijowie. Wtenczas było wiele aresztowań z powodu spisku Konarskiego; wielu było niewinnie posądzonych, przeciw niektórym nie było dostatecznych dowodów; pani Rüdiger jeździła do fortecy, z więźniami rozmawiała, i mnóstwo ich otrzymało wolność za jej wstawieniem się. Takich rzeczy zapominać nie godzi się!…
„Kiedy razu jednego miał być dany piknik w dużej sali ogrodnika Ohma, za wolskimi rogatkami, roztrząsano pytanie, czy Rosjan zapraszać, czy nie. Postanowiono ograniczyć się na zaproszeniu księżny Wołkonskiej i pani Rüdiger; ostatnia poszła do ks. Wołkonskiej zapytać, co ona robi, ta poszła znowu do ojca, uradowana z zaprosin; ks. feldmarszałek powiedział:
„- Wiesz, że oni nie lubią naszego towarzystwa, zrobili ci grzeczność że cię zaprosili, wypada za grzeczność odpłacić grzecznością i nie pójść.
„W dzień balu obie zachorowały, jedna na migrenę, druga na coś innego, i przeprosiły”.
Czytaj także:
Komunikat TASS o Powstaniu w Warszawie
Oświadczenie wydane przez TASS, oficjalną agencję sowiecką – stwierdza: „Ostatnio pojawiły się w zagranicznej prasie wiadomości, pochodzące z polskiego radia i prasy o wybuchu powstania w Warszawie w dn. 1.8., na rozkaz polskich kół emigracyjnych...
Dzieje jednego krzesła
Zaczątkiem Muzeum Czartoryskich w Krakowie były zbiory ks. Izabelli Czartoryskiej, gromadzone od r. 1800 w puławskiej Świątyni Sybilli a od r. 1809 w Domu Gotyckim. Początkowo Świątynia miała zawierać wyłącznie pomniki narodowe, a Dom –...
Warszawski „zamtuz łaziebny”
W swoich wrażeniach z pobytu w Warszawie w r. 1793, Friedrich Schulz (por. „Wiadomości”, nr 372) poświęca nieco miejsca „stosunkom z kobietami i dziewczętami płochego życia, których nigdzie może nie ma tyle co w Warszawie”...
„Potiomkinowskie wioski” literatury*
Trzej uczeni angielscy, na znak protestu przeciwko traktowaniu nauki w Rosji dzisiejszej, wystąpili z sowieckiej akademii nauk. W odpowiedzi, akademia czym prędzej się zebrała i ogłosiła że uczonych sama ze swego grona usuwa. Rzecz prosta,...
Victor Hugo a Polska
W nr. 314 „Wiadomości” pisaliśmy jak bolszewicka „L’Humanite” w Paryżu, przedrukowując wiersz Victora Hugo z tomu „Les feuilles d’automne” (1831), skonfiskowała cztery linijki o Polsce, słusznie obawiając się że słowami o „wściekłym plugawym Kozaku”, szalejącym...
Warszawa roku 1873: trochę statystyki
Rosyjski „Putiewoditiel po Warszawie i jeja okriestnostiam (Przewodnik po Warszawie i jej okolicach)” z r. 1873 wskrzesza wiele realiów stolicy „Priwislinskawo kraja”. Ludność w r. 1871: 269.241. Garnizon wojskowy: 19.434. Lekarzy, akuszerek, dentystów i felczerów:...
„Podręcznik robienia lancą”*
W zbiorach Muzeum Brytyjskiego znajduje się ozdobnie w r. 1820 w Londynie wydana książka p. t. „Proposed Rules and Regulations for the Exercise and Manoeuvres of the Lance, Compiled entirely from the Polish System, Instituted...
„Kręcone wąsiska, wzrok dziki, suknia plugawa”…*
W zbiorach puławskich, o których była obszerniej mowa w nr. 278 „Wiadomości”, znajdował się m.in. „Medal Zasługi, srebrny, pod Waterloo dany przez rząd angielski włościaninowi polskiemu, będącemu w służbie wojskowej angielskiej, z napisem: Francis Matheo...
