(Z cyklu: Pisarze polscy o Polsce) Kobieta, która mnie wykarmiła swojem mlekiem, pochodziła właśnie spod Włocławka, w rodzinie naszej ustaliło się dla niej przezwisko „piękna Kosta”, bo na imię jej było Konstancja. Jakie nosiła nazwisko, do dziś nie wiem, chociaż ją potem spotkałam. Była to…
Złota miedzynarodówka (cz.I)
Historycy opowiadają, że zarówno w czasach bardzo dawnych, jak i nowszych można było częstokroć poza kotarami tronu wykryć „finansistę”, podszeptującego najwyższej władzy taką lub inną decyzję. Jednakże czy to był jakiś Eleazar z Toledo, czy Fugger z Ratyzbony, czy wreszcie w czasach już nam bliższych…
Pamiętniki przekorne
Umierając w r. 1876, Fredro zostawił synowi instrukcję, dotyczącą wydania jego puścizny rękopiśmiennej. Wśród rzeczy, których pisarz nie uznał za godne druku, były i jego pamiętniki, „Trzy po trzy”. Nie ma po co ich drukować, zawyrokował stary Fredro, „bo to tylko dla rodziny może mieć…
Słonimski wygrał wojnę
Słonimski sam się wyćwiczył, nie czekając na przeszkolenie. Wie już gdzie szukać wrogów i jak z nimi walczyć. Ćwiczenie jego znajduje się w „Nowej Kulturze” z 8 czerwca b.r. i jest w nim wszystko co trzeba: „ludobójcze zamysły , „wasalstwo dolarowe”, „niewolnictwo kapitalistyczne”, „interesy kasty”,…
Systematyczna czechizacja Śląska Cieszyńskiego
Przez szkołę i kościół. Jak donoszą do Przeglądu Wieczornego z Cieszyna czechizacja Śląska Cieszyńskiego postępuje systematycznie. Organa państwowe czeskie przyjmują na posady tylko czechów. Dotyczy to przedewszystkiem kolejarzy. W swoim czasie naczelnik dyrekcji czeskiej kolei w Ołomuńcu wezwał do siebie wszystkich pracowników kolejowych i pytał…
Bolszewicy a Broniewski
„Robotnik” z dn. 23 maja b. r. drukuje artykuł „Jak bolszewicy gnębią polską kulturę” pióra człowieka, który jak widać z tego co pisze – spędził we Lwowie długie miesiące okupacji sowieckiej i jest dokładnie poinformowany co się dzieje w tamtejszem środowisku intelektualnem. „Mam prawo powiedzieć…
Nogą, pięścią i rakietą
Wszystkie uroczyste akademie ku czci Ozonu w ciągu roku razem wzięte nie ściągną tyle publiczności co mecz Polska – Irlandia. I żadna mowa generała nie wywoła setnej części tego entuzjazmu co strzał Wodarza lewą nogą w lewy róg. Co za strzały ma ten pieron ze…
Na Jasnej Górze
(Z cyklu: Pisarze polscy o Polsce) Mroczna jest Jasna Góra. Z ciemnego masywu zabudowań klasztornych wspina się w niebo wieża, niby maszt, i światłem jednej latarni płynie, trochę między gwiazdami, a trochę wśród chmur, pędzonych wiatrem i nabrzmiałych nocą. Podkreślone czarnym pasem obronnych wałów, piętrzą…
Naród polski wyciągnął wnioski z doświadczeń Września
W dniu 1 września, w 10 rocznicę napadu Niemiec hitlerowskich na Polskę – Prezydent Rzeczypospolitej Bolesław Bierut wygłosił do narodu polskiego przemówienie radiowe. Przemówienie to drukujemy poniżej. Rodacy! Dziesięć lat temu, 1 września 1939 r. niebo nad Polską zaroiło się od wrażych samolotów ze swastyką.…
Trzeci sojusznik
Anglia zlekceważyła niebezpieczeństwo komunizmu, jako siły zdolnej w nader krótkim czasie odrestaurować Rosję. Niezależnie od tego jak bardzo byliśmy przejęci uwielbieniem dla Anglii – to jednak musimy stwierdzić, że będąc na swojej wyspie tak bardzo pewną, zbyt łatwo daje się kołysać pozorom bezpieczeństwa i łatwości.…
Hitlerowskie i Stalinowskie „partejtagi”
Odbywający się w Norymberdze kolejny hitlerowski „partejtag” jest pierwszorzędnem i całkowitem odzwierciedleniem autorytatywno-totalnego państwa monopartyjnego. Jeżeli ktoś niemiał możności z bliska zapoznać się z tego rodzaju państwem – to proszę czytać prasę hitlerowską, lub nastawić aparat radjowy na Niemcy, żyjące ostatnio norymberskim „partejtagiem”. Przy odrobinie…
Problem pruski
„W czasie swej przemowy – pisze znany angielski publicysta Tahoo Hole omawiając ostatnią mowę angielskiego premiera – Churchill przybierał często charakterystyczny dla jego twarzy wyraz „buldoga”, gdy mówił o militaryźmie pruskim – grzmiał słowami pełnymi oburzenia”. Ten charakterystyczny dla Churchilla wyraz twarzy – twarde zacięcie…
Zagończyk publicystyki polskiej
„Książkę moich rozczarowań” Stanisława Mackiewicza, redaktora „Słowa”, Cata, byłoby bardzo niewłaściwem określić jako „wybór pism”, jako „zbiór artykułów”, jako „cykl” jako „essaye”. Byłoby trudno powiedzieć, że jest to książka polityczna, albo, że jest ona literacką, jeszcze trudniej, że ją pisano „na marginesie codziennej walki publicystycznej”,…
Sprzęt podobny do fortepianu
Gdy dn. 28 czerwca 1919 r. samochód Paderewskiego zajechał pod pałac wersalski, tłum poznał, kto jedzie. Ten i ów palcem wskazał drugiemu, ktoś szepnął jakieś słowo, ktoś je powtórzył, i słowo pobiegło przez plac, wróciło, wzmogło się na sile, by nagle wystrzelić krzykiem: „Vive la…
Przeciw oszczerczej kampanii żydowskiej
Komunikat rządu polskiego w Galicyi. Kraków, 27 listopada. P. K. L. przesłała do Poselstwa polskiego w Wiedniu następujące oświadczenie z prośbą o doręczenie go wszystkim państwom koalicyi, oraz neutralnym: P. K. L. zwraca uwagę, że tendencyjne kłamstwa, rozsiewane przez żydowskie Rady narodowe i prasę żydowską,…
O drażliwości Żydów
Jedną z kardynalnych i najbardziej charakterystycznych cech żydostwa jest bagatelizowanie najświetniejszych zdobyczy ducha ludzkiego. Żydzi bagatelizują wszystko: kaleczą język, którym mówią, lekceważą czystość mowy, ciała i serca, przeceniają zaś nierozumnie znaczenie pieniędzy. „Ważna różnica!” – jest to frazes, który słyszy się w ustach co drugiego…
Gestapo w walce z Wehrmachtem
Na marginesie Norymbergi nabiera wybitnego znaczenia książka*) rzucająca sensacyjne światło na kulisy rządów narodowo-socjalistycznych. Na razie wyszedł t. I, obejmujący okres do t.zw. kryzysu Reichswehry w r. 1938 (ustąpienie feldmarszałka Blomberga i gen. Fritsche). Autorem książki jest H. B. Gisevius, młody neokonserwatysta niemiecki, przedstawiciel tych…
Snobizm na wojnie
Obok miłości i dolara, o które tak często potrąca się piórem, połóżmy trzeci zadziwiający temat literacki, mianowicie snobizm. Podam tu krótką ekspozycję wielu książek, jakie może ktoś kiedyś na temat snobizmu napisze, biorąc zresztą za motto, że snobizm jest trwalszy od miłości i silniejszy niż…
Moskwa nie chce dać baz dla pomocy Warszawie
W. Brytania i St. Zjednoczone zwróciły się niedawno z naglącym żądaniem pod adresem Rosji, by samoloty sojusznicze w rozszerzeniu dotychczasowego systemu lotów z baz włoskich do rosyjskich i z powrotem mogły korzystać z baz rosyjskich również przy zaopatrywaniu w broń Warszawy. Żądanie to zostało przez…
Czerwona magja
Z dyrekcji „Swift and Co”, jednej z największych rzeźni w Chicago, otrzymałem, jak każdy zagranicznik, każdy dziennikarz i każda jaka taka osobistość, osobnego przewodnika na zwiedzenie zakładu. Szczególnie silna sensacja poprzedza to zwiedzanie, dreszcz emocji, powtórzenie się uczuć tremy, przedsmaku trwogi, jaki znam z przedsionka…
Obrona Wilna w styczniu r. 1919
(cz. II)
Wieczorem, późno już spotykam oddziałek litewskiego wojska, zwracam się do komenderującego z radosnem pytaniem czy nie idą do Wilna, żeby razem z polskimi ochotnikami bronić miasta? Niezbyt uprzejmie odpowiada mi, że działają na własną rękę i mają nadzieję zająć miasto uprzedzając bolszewików, którzy są tuż……
DRĘTWA MOWA
Popaździernikowe metamorfozy
Jako jedną z głównych zdobyczy t.zw. rewolucji październikowej ogłasza się przywrócenie w Polsce wolności słowa i wolności sumienia. Z prasy dowiadujemy się że zerwała ona ze sztampą, że stała się rzetelna, prawdziwa, że odsłania rzeczywiste życie, że opiera się na faktach, że wydobywa na światło…
Trzy walki Romana Dmowskiego
KRAKÓW, 4 stycznia. Umarł człowiek, o którym współcześni i potomni wiele bardzo różnych wygłoszą zdań i sądów, ale chcąc powiedzieć prawdę, stwierdzą zawsze objektywnie: – Roman Dmowski był na przełomie wieku XIX w XX-sty twórcą doktryny politycznej polskiego nacjonalizmu, wodzem ówczesnego ruchu nacjonalistycznego, – Roman…
Oportunista
Ofiarami tyranii komunistycznej byli najwybitniejsi pisarze rosyjscy. Stalin skazał na śmierć Pilniaka i Babela, na milczenie – Pasternaka i Zoszczenkę. Jesjenin i Majakowskij wybrali samobójstwo. Aleksjej Tołstoj mówił że życie w zbytku czeka każdego kto literacko „prostytuuje się” przed Stalinem. Sam przyjął tę zasadę, ale…
Rok japoński w przyrodzie i obyczaju
JESIEŃ*
Każdy, kto słyszał o Japonii, musiał słyszeć zarazem o kwiecie wiśni. Jednak mało kto wie o czerwonych liściach klonu, „momizi”, które jesienią stanowią dla Japończyków podobne źródło estetycznej rozkoszy i poetycznych uniesień, jak wiosną biało i różowo kwitnące wiśnie, lub amarantowe i szkarłatne kępy azalii.…
