Mogą sobie piszczeć różne demokraciołki, że idea nacjonalizmu to poroniony wymysł faszystów i że poza straganami na targu nie ma żadnego zastosowania. Historia mówi co innego. W XVIII-ym wieku Włosi byli przedstawicielami dyplomacji najprzeróżniejszych państw, podobnież Niemcy i Francuzi. Roiła się Europa od takich Lucchesinich,…
Co widział szwedzki dziennikarz w Warszawie i w Polsce (cz. III)
W drugiej z kolei korespondencji ogłoszonej w wydaniu dziennika „Dagens Nyheter” z dn. 5 listopada b.r., Ivar Westerlund opisuje przebieg powstania w Warszawie. Nie zawsze jego uwagi na temat organizacji polskiego ruchu podziemnego są ścisłe. Np. nie orjentuje się o roli gen. Montera podczas obrony…
Przyczynek do ponurych dziejów
W „Życiu” z 10 sierpnia b.r. Ferdynand Goetel ogłosił p.t. „Zmiana okupacji” urywek ze swej książki „Czasy wojny”. Urywek ten jest głównie poświęcony wypadkom w Krakowie w końcu 1944, okresie bezpośrednio poprzedzającym okupację sowiecką oraz jej początek w r. 1945. Nie ze wszystkimi relacjami Goetla,…
Prowokatorzy starych czasów
Degajew. „Prowokacja” – wynalazek rosyjski. Rozsławił ją słynny Azeff, lecz nie był on prowokatorem pierwszym. Początki prowokacji sięgają lat ośmdziesiątych ubiegłego stulecia, a „zaszczyt” wynalazku należy się podpułkownikowi Sudiejkinowi, jednemu z tuzów żandarmerji rosyjskiej. Rzecz się działa po zabójstwie Aleksandra II w czasie najostrzejszych represyj…
WE WRZEŚNIU
Księga ponurych niedopowiedzeń1)
O „Kampanji wrześniowej 1939 w Polsce” gen. Mieczysława Norwida-Neugebauera PLAN WOJENNY Dyplomatyczne i gospodarcze przygotowanie wojny było więc jak najgorsze. Winne temu były przedewszystkiem czynniki wojskowe, albowiem, po pierwsze, nikt tyle nie miał do powiedzenia w Polsce co marszałek Śmigły-Rydz, po drugie, bo takie biedy…
PRZED WRZEŚNIEM
Księga ponurych niedopowiedzeń
O „Kampanji wrześniowej 1939 w Polsce” gen. Mieczysława Norwida-Neugebauera – Jak się nasi biją? – pytał działacz socjalistyczny, późniejszy minister polskiego rządu, rannego oficera polskiego napotkanego we wrześniu 1939 r. pomiędzy Katowicami a Warszawą. – Nasi się nie biją; nasi umierają – odpowiedział ranny. –…
Przygody lotników amerykańskich zestrzelonych nad Polską (cz. 2)
Defilada oddziałów A.K. na cześć Amerykanów Lotnicy amerykańscy stwierdzają, że żołnierze Armii Krajowej bardzo dbali o nich i starali się nie tylko ich ochronić. ale także uprzyjemnić pobyt w oddziale. Któregoś dnia jeden z lotników amerykańskich poprosił o czapkę niemiecką. Na drugi dzień żołnierze Armii…
„Dyktatura proletaryatu”
Nareszcie wiemy, co znaczą te święte, dogmatycznie powtarzane słowa. Dotąd znaliśmy je tylko z broszurkowych ewangelii, wiecowych przykazań, agitacyjnych wykrzyków; obecnie widzimy je wcielone w życie, urzeczywistnione w praktyce. „Dyktatura proletaryatu” znaczy w Rosyi: pogromy, rabunki, pożogi, gwałty, masowe mordy; w Niemczech – schaotyzowanie wszystkich…
Przygody lotników amerykańskich zestrzelonych nad Polską (cz. 1)
(PAT.) „Saturday Evening Post ” z dnia 30 grudnia 1944 ogłasza obszerne opowiadanie lotników amerykańskich z załogi bombowca, którzy podczas lotu operacyjnego zostali 21 czerwca 1944 r. zestrzeleni nad Polska. Lotnicy amerykańscy dostali się pod opiekę Armii Krajowej wśród której przebywali do dnia 28 lipca…
Po powrocie z Krzemieńca
„Kędy wóz twój, bracie, wbiegnie na szerokie, czarne drogi, tam przed tobą Wołyń legnie i zapomnisz kraj ubogi”. 1 Wóz nasz był już nie bryką z „Pieśni o ziemi naszej”, ale wygodnem autem i nie na czarne wbiegł drogi, ale na doskonałą białą szosę, wiodącą z Łucka…
„Gdańsk le mort”
Gdańsk w lipcu. (Korespondencja własna). W Gdańsku pracuje właśnie specjalna komisja Ligi Narodów, mająca na celu zbadanie, czy Polska w pełni wykorzystywuje ten swój port; Koszmar Gdyni zatruwa skołatano sny senatu i VoIkstagu. A przecież… A przecież miałby rację człowiek, który stanąwszy przed ową międzynarodową…
„The big three”
Gdańsk w lipcu. (Korespondencja własna). Po sześciu dniach reportażu w Gdańsku można już mieć obraz sytuacji, i można w tym obrazie pewne rzeczy podkreślić. Takiem podkreśleniem są wywiady. Wywiady z trzema naczelnemi postaciami w Wolnem Mieście. Gdyby ktoś lat temu sto i dwa przybywał do…
Rzeczy, które się pamięta
Gdańsk w lipcu. (Korespondencja własna). I. Der Untergang des Abendlandes. Wczoraj błądząc miastem około godz. 6 popołudniu byłem świadkiem dość symptomatycznego zdarzenia: Przechodząc ulicą Altstädtischergraben, która w tem miejscu rozwidla się w niewielki targowy placyk, ujrzałem grupę ludzi słuchających jakiegoś mówcy. Stanęłem przy nich. Wcisnąwszy…
Hitlerowcy – i kureń śmierci
III Gdańsk w lipcu. Pęta się to po ulicach i skwerach, wysiaduje w szynkach nad Radunią i bliżej portu. Widać ich najwięcej po godzinie szóstej: jedni wracają z pracy, drudzy z plaży. W koszulach z bronzowej khaki, ciemniejszych bryczesach, sznurowanych butach lub owijakach, z dość…
Ulica i stary pan Mueller
II. Gdańsk, w lipcu. Rzym należy zwiedzać z Baedeckerem, Konstantynopol z zapasem bakszyszowej monety. W zaułkach portowych Szanghaju przyda się rewolwer. Gdańsk należy zwiedzać z walizką w ręku. Z walizką w ubraniu podróżnem i płaszczu (upał był szalony) rozpocząłem zaraz po przybyciu poszukiwanie jakiejś tymczasowej…
Gdańsk pierwszych wrażeń
Nasz specjalny wysłannik p. Ksawery Pruszyński udał się w tych dniach do Gdańska celem dokonania reportażu o obecnej sytuacji w Wolnem Mieście. Dajemy poniżej jego pierwszy artykuł: Pan, który w Warszawie prosił mnie po polsku o pożyczenie mu mego numeru „Vossische Zeitung”, gdyśmy minęli Tczew…
Stare, dobre, kochane Niemcy
„Spectator” z 21 listopada b.r. zamieszcza w obszernych wyciągach treść nadawanej przez radio niemieckie rozmowy swego korespondenta Ernsta Friedländera z kanclerzem Adenauerem. Pierwsze pytanie Friedlandera dotyczyło sprawy odszkodowań niemieckich dla Izraela; czy w tej sprawie, wobec protestów arabskich, rząd niemiecki nie zamierza zmienić swego stanowiska?…
Wyspa azaljowa
(Z cyklu: Pisarze polscy o Polsce) W końcu maja w poleskich lasach zaczynały dziać się cuda. Wtedy do mego studenckiego pokoju w Warszawie wpadała depesza: „Azalje kwitną, przyjeżdżaj”. Nauka szła w kąt. Uczyć się można wszędzie i zawsze, a to dzieje się tylko raz do…
Nieznany list Cyprjana Norwida
Wyjazd Norwida do Ameryki, przedsięwzięty i dokonany znagła (pod koniec 1852 r.) jako pewnego rodzaju ucieczka przed dolegliwością i rozpaczą życia, okazał się rychło chybiony w skutkach; nie przyniósł ani życiu poety – poprawy, ani sercu – ukojenia. Po niespodzianej a dokuczliwej chorobie jął poeta…
Psychologja komunizmu
Czyta się telegram: „Na ulicach w Moskwie strzelano do ludu”. Czyta się drugi: (5 luty, Kurjer Warszawski) „Przed kilku dniami korespondent nasz podał wiadomość o samobójstwie znanego sjonisty Hersza Lizonera, zesłanego przez władze sowieckie do Narymskiego kraju. Obecnie w Moskwie rozpowszechniany jest w odbitkach hektografowanych…
Podanie portugalskie o bitwie pod Warną
Pani Jerzowa Tomaszewska, małżonka Radcy Poselstwa przy Królu włoskim, pochodząca ze starożytnej portugalskiej rodziny, odnalazła w jednem z archiwów na Maderze, gdzie dziedziczne posiada dobra, następującą notatkę, zapisaną w początkach XV-go wieku: „Titulo de Henrique Alemâo” (Rubryka Henryka Niemca). „W pierwszych latach osadnictwa na wyspie…
LISTY Z NIEMIEC
PRZEMYSŁ I RELIGJA
ESSEN NAD RUHRĄ I FRANKFURT NAD MENEM Ludzie mają naogół skłonność do upraszczania rzeczywistości. Układają zjawiska – jak domino – na jednej płaszczyznie i budują łańcuch przyczynowy jednokierunkowy i zamknięty w sobie. Przeżywają dramaty na scenie jak pełną rzeczywistość, nie przeczuwają jakby istnienia autora, reżysera…
Rola samochodu w gospodarce narodowej
Gdyby w Stanach Zjedn. zaszła jakaś żywiołowa katastrofa, która groziłaby bezwzględnie wszystkim mieszkańcom, wsiedliby poprostu do samochodów i wyjechali w bezpieczne miejsca. Jeden samochód wypada tam bowiem, mniej więcej, na 5-ciu mieszkańców. Gdyby natomiast w Polsce automobiliści chcieli uczynić to samo, lub ze względów oświatowych…
Mickiewicz między Marxem a Stalinem
Z p. Henrykiem Szyperem widywałem się w Warszawie na różnych zebraniach polonistycznych. To też kiedyśmy się spotkali na jednej z ulic lwowskich jesienią 1939, przywitaliśmy się jak znajomi. Powiedział mi, że się cieszy, że mnie spotyka. Został „mietodistom” od polonistyki na całą „obłast” lwowską (czy…
Tak zwany Wschód europejski
Czym właściwie jest t.zw. europejski Wschód? Po tym wszystkim co zostało już napisane na ten temat, pytanie wydać się może co najmniej spóźnione. Nie obniżając w niczym zasług wielu uczonych, polityków, pisarzy, ma się jednak czasami wrażenie że gdyby o tym Wschodzie napisano nieco mniej,…
