W jakiś czas po wojnie odbywała się w Londynie uroczysta akademia polityczna. Jeden z prelegentów odczytał mowę Becka z 5 maja 1939, która była odprawą daną Hitlerowi i która przesądziła ostatecznie o tym iż Hitler napadł na Polskę. Mowa ta kończyła się wyrazem: „honor”. I…
Straszliwe zdziczenie ukraińskich parobków
Z Zaleszczyk donosi (Cal.): Mieszkańcy wsi Sadki w pow. zaleszczyck im słyną już z dzikich okrucieństw i średniowiecznych zabobonów i guseł. Każdy niemal mieszkaniec staje do rekordu w przestępstwie. Biada każdemu, ktoby się odważył w sądzie lub gdziekolwiek bądź zdemaskować sprawcę zbrodni lub przestępstwa, gdyż…
Amazonka białoruska
W okolicach Dokszyc, tam, gdzie sięga południowy kraniec Puszczy Hołubickiej, wśród zarośli łozowo-olchowych, bagnistych, niedostępnych, gęsto podszytych trzciną, pałką, wodną i zielskiem wszelakiem, znamionującym grunta zimne i kryniczne, bierze początek rzeka Berezyna – dopływ Dniepru. Na pierwszy rzut oka nic nie świadczy, że wśród tych…
Wodociąg w Częstochowie
Nie cała prasa, a właściwie tylko dwa brukowce (sanatki) podzieliły się z czytelnikami radosną wiadomością, te odnalazł się nam nowy talent dramatopisarski, i to aż w Częstochowie! Laury Słonimskiego w teatrze i bajeczna poczytność nowego romancier’a Icka Ferberowicza (piszącego pod pseud. Urke Nachalnik) nie daje…
„Ketman”
„Manchester Guardian” z 16 maja b.r. przynosi korespondencję własną z Paryża „Poland’s Suppression of the Spirit. Ex-Communist’s Warning to the West”, która stanowi sprawozdanie z konferencji prasowej, jaką zorganizowano w Paryżu Czesławowi Miłoszowi po jego zerwaniu z régimem warszawskim. Wypowiedź poety polskiego, cytowana przez dziennikarza…
„Adolf Wielki”*
FREBLÓWKA DEMOKRACJI Prawo wzajemnego oddziaływania dobra i zła, niestety, jest prawem o nieuchronnym tryumfie zła nad dobrem. Można skonstruować smutny paradoks: w każdej walce zawsze przegrywa zwycięzca. W każdej walce zwycięża pokonany. Zwycięża tem, że wprzód zmusza zwycięzcę, aby przejął jego metody walki, jego broń,…
„Historja Polski” Stanisława Mackiewicza
DZIENNIKARZ STANISŁAW MACKIEWICZ Powodzenie „Historji Polski” Stanisława Mackiewicza*) jest zgóry zapewnione. Gwarantuje to przedewszystkiem głośne nazwisko autora: któż nie słyszał o jednym z naszych najznakomitszych publicystów, wieloletnim redaktorze „Słowa”, najzaciętszym wrogu „Ozonu” i Rydza, krytyku Becka, wreszcie więźniu Berezy, człowieku nieustraszonym, do przesady może niezależnym,…
Nasz stosunek do Sienkiewicza (1)
ANKIETA „WIADOMOŚCI” Od ogłoszenia „Ogniem i mieczem” Sienkiewicz jest najpopularniejszym powieściopisarzem polskim. Był też chyba najbardziej kontrowersyjnym pisarzem polskim, uwielbianym bez zastrzeżeń przez jednych, gwałtownie atakowanym przez innych, w szczególności przez przedstawicieli lewicy. Tak było nie tylko za jego życia, ale i później, żeby przypomnieć…
Wrzaski i bomby
W dwóch ostatnich numerach „Odrodzenia”, które udało mi się przeczytać, ukazały się odcinki noweli, czy opowiadania Mariana Promińskiego, p.t. „Bomba”. Dokończenie ma nastąpić, czy może już nastąpiło, tylko tu, na emigrację jeszcze nie doszło. Dlatego trudno sądzić o całości. Rzecz ma niewątpliwie charakter bezpretensjonalny. Dotyczy…
Anglowie
Do rzadkości bibliograficznych należy wspaniale wydane dzieło ostatniego prymasa-interrexa polskiego Władysława Łubieńskiego p.t. „Świat we wszystkich swoich częściach większych i mniejszych” (Wrocław 1740). Zawiera ono opis krajów świata, w oparciu na autorach obcych i polskich, skreślony żywo i barwnie. Była to pierwsza w języku polskim…
W czyjej łydce leży honor Polski?
Rok 37-my zaczął się dla Polski szczęśliwie: otrzymaliśmy pożyczkę francuską, satysfakcję od Gdańska i Ehrlich zdobył wicemistrzostwo świata w ping-pongu, Gdyby nie długi nos, o który zawadza czasem rakietką, byłby nawet mistrzem! Czy nie przekonywający dowód naszej mocarstwowości? Kiedyś reprezentacja piłkarska Ligi czyli Polski przegrała…
„Nasi w Paryżu”
BARDZO, bardzo nieprzyjemne opowieści kilku kolejno rodaków z Paryża. Skonfrontowano z pokłosiem różnorodnej prasy, w sumie pouczają o nastawieniu opinji publicznej stolicy Francji w stosunku do nas całkiem groźnem, o opuszczeniu i osamotnieniu nas już definitywnem. Nie należy ograniczać się w dopełnianiu sobie opowieści lekturą…
Nad bzdurą bez zmian
Sami nie wiemy, gdzie mieszkamy. W „Anglii okupowanej” – twierdzi Antoni Słonimski w artykule pod tym tytułem, umieszczonym w „Trybunie Ludu” z 9 października b.r. „Parę dni przed wyjazdem z Anglii – odmalowuje Słonimski z goya’owską pasją rabunek wyspy przez okupantów amerykańskich – pojechaliśmy nad…
Bronię Polaków przed Polską
Do redaktora „Wiadomości” W artykule p.t. „Dlaczego nasza emigracja nie wydaje wielkiej literatury” („Wiadomości”, nr 275) p. W. A. Zbyszewski poświęcił kilka uwag memu „Trans-Atlantykowi”, którego fragmenty ogłosiła „Kultura”. Twierdzi on że treścią tego fragmentu jest „dezercja” Gombrowicza w Buenos Aires w r. 1939, że…
Tajemnice marginesu fińskiego
Przypominam sobie niezmiernie ciekawą rozmowę, jaką odbyłem w Kownie z pewnym urzędnikiem dyplomatycznym Finlandji, w końcu marca 1940 r. Sprawę przedstawiał mi w sposób oryginalny: To co się stało – twierdził – jest przedewszystkiem niesłychaną klęską dyplomatów Wielkiej Brytanji. Niesłychaną może dlatego, że nigdy jeszcze…
„Z czego żył Wolter?”
Pod tym tytułem Jacques Donvez wydał pasjonującą, choć niewielką rozmiarami książkę. Wynika z niej że gdy Wolter umierał w r. 1778, jego roczne dochody wynosiły bagatelną sumę 262.000 liwrów, co jest równe 40-50 milionom obecnych franków francuskich. To fantastyczne bogactwo tylko w znikomym stopniu zawdzięczał…
Dokumenty klęski
Wielką zasługą Instytutu Historycznego im. gen. Sikorskiego w Londynie jest wydanie zbioru dokumentów dotyczących stosunków polsko-sowieckich w latach 1939-1943*). Wiele z nich ogłoszono po raz pierwszy. Ale choć teraz dopiero znalazły się w pełnym świetle dziennym, były w znacznej mierze znane w ściślejszych kołach politycznych.…
Prawda a cywilizacje (2)
TRZEBA wyższego stopnia wykształcenia etycznego, żeby móc zrozumieć wyższe szczeble ideału Prawdy, a cóż dopiero przejąć się nim, a tem bardziej, by skłonnym być do poświęceń dla miłości prawdy. Pozostaje to w związku z kwestją szczebla rozwoju umysłowego wogóle, bez którego nie dałoby się wyrobić…
Myślenice
Jak to wszystko rozumieć? Jak ze sprzecznych z sobą i tendencyjnych wiadomości wyłowić prawdę? Pierwsze wiadomości, podcyfrowane literami P. A. T., brzmiały mniej więcej tak: „Szajka przestępców” pod wodzą „niejakiego” Adama Doboszyńskiego dokonała nocnego „napadu rabunkowego” na Myślenice. Banda, licząca około 100 osób „dopuściła się…
Uczmy się od Anglików
Czy warto, choćby w formie najbardziej teoretycznej, zajmować się naszą polityką emigracyjną? Zależy to od tego, jak oceniamy szanse powrotu emigracji do Polski i odegrania w tej Trzeciej Polsce roli. Tak już jest na świecie: tylko powodzenie, tylko wygrana nadają retrospektywne znaczenie działaniu, sporom, rywalizacjom.…
Gość z tamtej strony
(Z wrażeń poleskich)
Wieczorem, gdyśmy przy zapalonej lampie siedzieli w saloniku, gościnny gospodarz opowiadał: – Trzy lata temu w zimie przeżyliśmy tu jedną z nadgranicznych tragedii, która do dnia dzisiejszego nie doszła do wiadomości ogółu… – Czy można wiedzieć? – Było takie małe przyjęcie… Ksiądz kanonik tutejszy, paru…
Gdańsk łamie umowę z Polską
Zapisywanie dzieci polskich do szkół niemieckich Gdańsk, 14. 4. tel. wł. Z początkiem bieżącego tygodnia rozpoczął się w Gdańsku nowy rok szkolny. W związku z tym wyszły na jaw szykany władz gdańskich w stosunku do ludności polskiej i w stosunku do języka polskiego, łamiące umowę…
Złoty Wiek
W OBOZIE NARODOWYM bardzo głośno dziś się woła o wielką rewizję historii i bardzo żywo odczuwa tę potrzebę. Jest to najzupełniej zrozumiałe, że pierwsze pokolenie Polski odrodzonej, myślące i czujące narodowo, a więc w oparciu o przeszłość i tradycję, chce na dzieje swej ojczyzny spojrzeć…
Metamorfozy
Komisja budżetowa zamiast seryjnej akademii ku czci ministra uchwaliła Poniatowskiemu małe votum niezaufania. Mimo jego czterech mów przeszły cztery przeciwne mu poprawki. Raczej spodziewałoby się buntu kompanii honorowej niż sejmu. Czy konstytucja zezwala sejmowi być innego zdania niż rząd? Czy sejm w ogóle może mieć…
Prawda a cywilizacje (1)
POPRZEDNI swój artykuł (Nauka a cywilizacje w Nrze 49 z ub. r.) skończyłem uwagą sceptyczną: jak pogodzić zawisłość nauki od cywilizacji z objektywizmem nauki, jak uznać bezwzględność wykrywanych przez naukę prawd? Czy to zawsze bywają prawdy naukowe, czy też nieraz prawdy cywilizacyjne, w szaty nauki…